donderdag 3 mei 2018

De ondergang van de vissloep Zeemanshoop uit Hellevoetsluis (1882)

Rond 1845 verplaatste de vishandel zich van Middelharnis naar Hellevoetsluis. De visafslag van Hellevoetsluis bloeide gedurende enkele decennia. In 1883 was er weinig meer van over. De zeevissers brachten hun vangst zelf rechtstreeks naar Engeland en België (1).
Hellevoetsluis was ook een vissersplaats: in 1879 waren er drie sloepen met dertien bemanningsleden voor de zeevisserij op onder andere kabeljauw en schelvis en 64 kleine vissersboten met twee, drie of vier bemanningsleden voor de garnalenvisserij. Dit waren waarschijnlijk garnalenvissers uit Ouddorp, Pernis en Tholen die in Hellevoetsluis havenden(10).
De zeevisserij is in 1876 begonnen. Er werd een rederij opgericht voor de zeevisserij door de heren Van der Hoeven, Van den Ban en Klop onder de naam "Maatschappij ter oefening der zeevisscherij De Onderneming" (8). Zij liet in 1876 een sloep met de naam Eersteling bouwen door de werf van J. Korver in Vlaardingen (5)(6). Schipper werd J. van der Hoeven (7). In 1877 volgde een tweede sloep (2) die de naam Willem Schoon droeg en gevoerd werd door schipper P. van der Hoeven (8). In de Brielsche Courant van 10 mei 1877 werd opgeroepen om geld bijeen te brengen om nog een sloep te laten bouwen (6). In dit artikel wordt ingegaan op de treurige staat van Hellevoetsluis, veroorzaakt door de aanleg in 1872 van de Nieuwe Waterweg (die het Voorns kanaal als vaarroute naar Rotterdam overbodig maakte) en door de veroudering en dreigende sluiting van de Marinewerf (reparatiewerf, uiteindelijk pas in 1933 opgeheven). Deze werf was de grootste werkgever van Hellevoetsluis.

De beugvisserij is een vak apart. De sloepen van Hellevoetsluis haalden hun bemanning uit plaatsen waar de vissers ervaring hadden met de beugvisserij: Zwartewaal, Pernis, Middelharnis.
De derde Hellevoetse sloep droeg de naam Zeemanshoop, niet te verwarren met de Middelharnisse sloep met dezelfde naam. Deze sloep was afkomstig uit Zwartewaal en is op 30 mei 1879 op publieke veiling afgeslagen voor 2.289 gulden. De koper was P. van der Hoeven uit Hellevoetsluis (9).




Algemeen Handelsblad 15 december 1880

Schipper was in 1880 A. 't Hart, waarschijnlijk uit Pernis afkomstig.
De Zeemanshoop havende sinds november 1881 in Middelharnis en had op dat moment een volledig uit Middelharnis afkomstige bemanning (3).

Op 5 januari 1882 is de Zeemanshoop overzeild door de vissloep Willem de Zwijger uit Middelharnis en gezonken. De gehele bemanning werd gered en in Nieuwediep aangebracht.



Algemeen Handelsblad 7 januari 1882

Meer bijzonderheden vermeldde het Nieuws van de dag. Het ongeval vond plaats aan de zeekant van de Noorderhaaks op 14 vadem. Schipper van de Zeemanshoop was de 35 -jarige Cornelis Vogelaar (1846-1902), zoon van Cornelis Vogelaar en Rachel van Eck (zie bericht van 3 maart 2013).



Nieuws van de dag, 7 januari 1882

In een tweede berichtje in Nieuws van de dag wordt de toedracht nog nader beschreven. Schipper van de Willem de Zwijger was Jan van den Hoek. Hij bracht de schipbreukelingen behouden aan wal.


Nieuws van de dag, 7 januari 1882

Vliegend blaadje; nieuws- en advertentiebode
voor Den Helder, 6 januari 1882

De plaatselijke krant van Den Helder voegde er nog aan toe dat "de oorzaak moet zijn dat de sloep "Zeemanshoop" niet wilde wenden."


Enkele dagen later spoelde het wrakhout aan, alsmede stearinekaarsen en "een arm van een beeld."


Algemeen Handelsblad, 9 januari 1882

Van de drie sloepen van Hellevoetsluis waren er nu nog twee over, waarvan er een verkocht werd. In 1883 had Hellevoetsluis nog één sloep (4).



1. Verslag van den staat der Nederlandsche zeevisscherijen over 1883, 98.
2. Verslag idem, 1876, 1877, 1879.
3. Verslag idem, 1882, 81.
4. Verslag idem, 1883
5. Nieuwe Brielsche Courant, 9 april 1876.
6. Nieuwe Brielsche Courant, 10 mei 1877. Ingezonden brief van "Iemand die veel belang stelt in Hellevoetsluis". Zonder nieuwe initiatieven als de zeevisserij zal Hellevoetsluis verloren gaan. "en na korten tijd zal het gelijk staan met het armste gehucht op de Drentsche heide". 
7. Nieuwe Brielsche Courant, 16 maart 1879.
8. Nieuwe Brielsche Courant, 22 april 1880.
9. Nieuwe Brielsche Courant, 1 juni 1879
10. Vermelding op 27 april 1899, Nieuwe Brielsche Courant.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten