In december 2014 verscheen nummer 42 van De Ouwe Waerelt, het historisch tijdschrift voor Goeree-Overflakkee. Hierin deel 2 van het artikel 'Middelharnis in rouw', over de oorzaken van de hoge sterftecijfers in Middelharnis tussen tussen 1812 en 1920.
De zuigelingensterfte was in de negentiende eeuw erg hoog. Rond 1870 stierf een op de vijf kinderen in Middelharnis nog voor de eerste verjaardag. Het kon nog erger: in de dorpen van oostelijk Flakkee haalde een op de drie kinderen de eerste verjaardag niet. In Ouddorp daarentegen stierf "slechts" een op de tien kinderen in het eerste levensjaar. Rond de eeuwwisseling was de situatie in Middelharnis al zover verbeterd dat hier ook "nog maar" een op de tien kinderen als zuigeling overleed.
Van de kinderen die het eerste jaar overleefd hadden, stierven er alsnog veel voor hun vijfde jaar door de vele besmettelijke ziekten die op de loer lagen.
Onder volwassen vrouwen was de kraamvrouwenkoorts een beruchte doodsoorzaak.
Veel mannen in Middelharnis zijn in de negentiende eeuw bij de uitoefening van hun beroep als visser omgekomen.
Besmet drinkwater, vervuild oppervlaktewater, verzilting, beerputten en stratendrek zorgden bij elkaar voor een ongezonde leefomgeving waar ziektekiemen welig tierden. Er werden vanaf ongeveer 1875 tal van maatregelen genomen om de openbare hygiëne te verbeteren. De angst dat er opnieuw een cholera-epidemie zou uitbreken was een belangrijke drijfveer.
Inzichten over hygiënisch omgaan met voedsel, over lichaamshygiëne en hygiëne in de huishouding drongen vanaf ongeveer 1900 meer en meer door.
De ongezonde leefomgeving veranderde geleidelijk in een gezonde leefomgeving.
De zuigelingensterfte was in de negentiende eeuw erg hoog. Rond 1870 stierf een op de vijf kinderen in Middelharnis nog voor de eerste verjaardag. Het kon nog erger: in de dorpen van oostelijk Flakkee haalde een op de drie kinderen de eerste verjaardag niet. In Ouddorp daarentegen stierf "slechts" een op de tien kinderen in het eerste levensjaar. Rond de eeuwwisseling was de situatie in Middelharnis al zover verbeterd dat hier ook "nog maar" een op de tien kinderen als zuigeling overleed.
Van de kinderen die het eerste jaar overleefd hadden, stierven er alsnog veel voor hun vijfde jaar door de vele besmettelijke ziekten die op de loer lagen.
Onder volwassen vrouwen was de kraamvrouwenkoorts een beruchte doodsoorzaak.
Veel mannen in Middelharnis zijn in de negentiende eeuw bij de uitoefening van hun beroep als visser omgekomen.
Besmet drinkwater, vervuild oppervlaktewater, verzilting, beerputten en stratendrek zorgden bij elkaar voor een ongezonde leefomgeving waar ziektekiemen welig tierden. Er werden vanaf ongeveer 1875 tal van maatregelen genomen om de openbare hygiëne te verbeteren. De angst dat er opnieuw een cholera-epidemie zou uitbreken was een belangrijke drijfveer.
Inzichten over hygiënisch omgaan met voedsel, over lichaamshygiëne en hygiëne in de huishouding drongen vanaf ongeveer 1900 meer en meer door.
De ongezonde leefomgeving veranderde geleidelijk in een gezonde leefomgeving.
Kaaidreef, de vervuilde sloot is in 1937 gedempt |
M.Jongejan. Middelharnis in rouw (deel 2). Oorzaken van de hoge sterftecijfers tussen 1812 en 1920. In: De Ouwe Waerelt, 14(2014)42, p.2-9
Voor deel 1, zie bericht van 10 september 2014
De Ouwe Waerelt verschijnt 3x per jaar en is een uitgave van de Historische Vereniging voor Goeree-Overflakkee "De Motte". zie. www.demotte.nl
Voor deel 1, zie bericht van 10 september 2014