maandag 16 december 2013

Overzicht omgekomen vissers uit Middelharnis en hun families

Tussen 1717 en 1938 zijn 292 vissers uit Middelharnis omgekomen tijdens de uitoefening van hun beroep.

U kunt via deze pagina doorklikken naar de historische en genealogische gegevens van deze vissers en hun families en naar informatie over de scheepsrampen.
Alle namen, scheepsrampen en ongevallen zijn opgenomen in het in november 2018 verschenen boek De vergeten vissers van Middelharnis door Rinus van Dam, Marlies Jongejan en Pieter Koster. De teksten in het boek zijn uitgebreider dan de teksten op dit weblog. In het boek staan 287 namen. Vijf namen zijn sinds november 2018 ontdekt. 







Scheepsrampen en ongevallen in de visserij van Middelharnis in de zeventiende eeuw  (voorlopig overzicht)


1. Visserschepen die met volledige of een groot deel van de bemanning zijn vergaan

1717 Gaffelschuit van Aren Maartensz van Heest
1731 Gaffelschuit van Hendrik Flore van Eck, 't Witte Lam
1740 Gaffelschuit van Willem Roij de Luipaart
1757 Gaffelschuit van Cornelis Dirksz Koote de Eendracht
1762 Gaffelschuit van Cornelis Gelijnsz Langbroek
1764 Gaffelschuit van Jan Jacobsz Hotting, de Hoop
1764 Gaffelschuit van Gerrit Koning de Welstand
1774 Gaffelschuit van Klaas Hendriksz Don Catharina Beatha
1778 Gaffelschuit van Arend Jacobsz van de Bogaart de Twee Jonge Baerssen
1784 Gaffelschuit van Jan Bouwensz Kom Prins van Orangen
1791 Gaffelschuit van Jan Gijsbertz Muije Jonge Laurens
1808 Gaffelschuit van Jacob Hendriksz Bree Jonge Cornelis
1813 Gaffelschuit van Leendert Buurveld  Jonge Jacob
1819 Gaffelschuit van Pieter van den Tol
1825 Gaffelschuit van Jacob Hendriksz Bree Jonge Cornelis

1828 Catharina Elizabeth
1863 Eben Haëzer,
1912 Anna

2. Schepen die zijn vergaan zonder verlies van mensenlevens



3. Vissers die overboord geraakt zijn of overleden op zee
De vissers op de gaffelschuiten en sloepen stonden aan veel gevaren bloot. De schepen konden schipbreuk lijden waarbij een deel van de bemanning omkwam. Schepen keerden niet altijd met de voltallige bemanning terug. Bemanningsleden konden met ruw weer overboord vallen, een ongeluk met dodelijke afloop krijgen aan boord , op zee overlijden ten gevolge van ziekte of verdrinken in (het zicht van) de haven.

U kunt doorklikken op de namen voor genealogische en historische achtergronden.


Gaffelschuiten tot 1828

Gerrit Bakker (1778-1813), gaffelschuit Cornelis van der Sloot
Marinus Crijnsz Blok (1723-1747) gaffelschuit Den Oliphant, stuurman Willem Koote
Pieter Jobsz Bogerman (1769-1817), gaffelschuit Den Staat
Gerrit Leendertsz Boon (ca.1732-1779) schuit onbekend
Cornelis Machielsz Dubbeld (1709-1761), ventjager
Frans Arentsz van Gelder (1753-1816) , gaffelschuit Den Eersteling
Danker van Gilst (1788-1828) viskoperschuit Haringvliet
Gijsbertus van Gilst (ca.1757-1791), ventjager
Christiaan de Groot (1800-1822), schuit van Mattheus Koote
Jan Joosten van Heest (1710-1767), ventjager
Bastiaan Kanse (1803-1828) viskoperschuit Haringvliet
Paulus Cornelisz de Koning (1753-1776) schuit onbekend
Isaac Pietersz Langstraten (1747-1779), schuit onbekend
Cornelis Hendriksz Pas (1763-1809), schuit onbekend
Aren Joosten Pas (1735-1763) ventjager
Laurens Cornelisz van der Put (1775-1803), bezaanschuit
Leendert Jansz Roodzand (1791-1816), gaffelschuit Cornelia Elizabeth 
Arend Pietersz van der Velde (1757-1819), schuit onbekend
Pieter van der Velde (1783-1815), gaffelschuit Jan van de Rovaart
Simon Laurensz Vermeer (1747-1773) schuit onbekend
Gabriël Jacobsz Visser (1739-1762) schuit onbekend

Sloepen 1817-1923
Jan van den Bogaard (1786-1828), sloep van Jan van de Roovaard
Kasper Bonjoannij (1866-1916), Paul Kruger
Cornelis Willem Boogerman (1823-1854), Dankbaarheid
Jan Boon (1800-1851) , sloep onbekend
Jan Boon (1857-1887), gevonden in 1888 het Noordzeekanaal
Kornelis den Braber (1852-1876), Onbestendigheid
Johannis van Dongen (1825-1882), Emma en Anna
Arij Duprée (1842-1876), Onbestendigheid
Geerit van Dijk (1892-1910), Vertrouwen
Pieter Faasse (1862-1894), Toekomst
Krijn van Gelder (1845-1907), Burgemeester Mijs
Leendert van Gelder (1872-1908), Voorlichter
Maarten van Gelder (1874-1898), Nijverheid
Daniël van Gelderen (1798-1828),  sloep van Jan van de Roovaard
Paulus Groen (1867-1894), Adriana Lumina
Jan Hollaar (1842-1882), Hendrika Adriana
Gerrit Jongejan (1794-1844) Pieter en Johannes
Barend Kattestaart (1815-1854), Wisselvalligheid
Jan de Korte (1816-1876), Onbestendigheid
Dirk Koster (1834-1880), Titia Jacoba  
Pieter Krijger (1819-1870), Noord Over
Pieter Krijger (1829-1861), in de haven overleden
Jeroen Langbroek (1866-1882), Waakzaamheid
Maarten Langbroek (1789-1847) , MS 5 Middelharnis
Cornelis de Moei (1868-1888), Zeemanshoop
Aren van den Nieuwendijk (1827-1854), Hervatting 
Laurens van der Put (1828-1889), Op Hoop van Zegen
Laurens van der Put (1882-1911), in Engeland overleden
Paulus Rooij (1816-1871), Pieter Mogge
Teunis Ruitenberg (1815-1868) , ventjager
Cornelis Smit (1844-1868),  Middelharnis
Jan Smit (1832-1881), Ulbo
Mattheus Smit (1825-1850), sloep onbekend
Arend Springvloed (1867-1893), Pionier
Cornelis Trommel (1859-1873), Noordover
Pieter van der Valk (1866-1886), Twee Cornelissen
Jan Hendrik Vermaas (1867-1886),  Twee Cornelissen
Arend Verschoor (1811-1849), Onbestendigheid
Hendrik Viskil (1834-1870), Middelharnis
Krijn Viskil (1864-1916), Paul Kruger
Ary de Waard (1870-1896), Pionier
Cornelis de Waard (1840-1856)


4. Omgekomen op schepen van andere plaatsen tot 1938
Enkele tientallen Middelharnisse vissers zijn omgekomen op schepen van andere plaatsen.

Klik hier voor de namen.



Onderzoek naar vissersfamilies uit Middelharnis

Onderzoek naar vissersfamilies
In de papieren van mijn ouders zat een bundeltje over de familie De Moei(j), de familie van mijn grootmoeder van vaderskant. Het zal eind jaren negentig geweest zijn toen ik dit voor het eerst in handen kreeg. Bij de namen van overgrootvader Simon de Moeij en zijn zoons Bastiaan en Cornelis stond geen plaats van overlijden maar de vermelding "op de Noordzee". Ik nam me voor om op zoek te gaan naar meer informatie over de omstandigheden waaronder deze familieleden omgekomen zijn. Maar dat is er toen niet gelijk van gekomen. 

In twee artikelen in de Ouwe Waerelt in 2011 onder de titel Luctor et Submergo (1)  deed Rinus van Dam verslag van de resultaten van zijn zoektocht naar de namen van verdronken vissers uit Middelharnis. Deze artikelen inspireerden tot verder onderzoek. Waren de omgekomen vissers met de naam Jongejan in zijn artikel familieleden ? Wat is er te vinden over de ramp in 1872 met de sloep Middelharnis die Simon de Moeij en zijn zoon Bastiaan het leven kostte ? 

Herdenking scheepsramp MD3 Anna
In januari 2012 was de herdenking van de ramp met de MD 3 Anna.  Ik was hierbij uitgenodigd door Jan Verbiest, kleinzoon van een van de opvarenden. Een indrukwekkende gebeurtenis waar kleinkinderen en andere verwanten van bemanningsleden de omgekomen vissers van de scheepsramp van 1912 herdachten, de laatste ramp uit de visserijgeschiedenis van Middelharnis. Deze bijeenkomst was een stimulans om verder te gaan met mijn speurtocht en om informatie met andere belangstellenden te delen via weblog Arjaentje. 

Iedereen heeft een geschiedenis
Iedereen heeft een geschiedenis is het motto van www.wiewaswie.nl. Voor de mensen die je via de zoekmachine van wiewaswie kunt vinden zijn de belangrijke momenten uit het leven (geboorte, huwelijk, kinderen, overlijden) snel op te sporen, in ieder geval voor de tijd na 1812.
Bij vissers die verdronken zijn ontbreekt meestal de overlijdensakte, de administratieve afsluiting van het leven. Veel namen staan al in de artikelen van Van Dam uit 2011 vermeld, maar nog lang niet allemaal. 
Om ontbrekende namen van omgekomen vissers te vinden is speurwerk verricht in het bevolkingsregister, de Staatscourant, de huwelijksbijlagen en kranten (2). Dit leverde veel nieuwe informatie op. Ook kwamen scheepsrampen uit de achttiende en negentiende eeuw aan het licht waarvan niet (meer) bekend was dat ze hadden plaatsgevonden.

De namen van de omgekomen vissers waren het startpunt voor onderzoek naar de gezinnen van deze vissers en naar het bredere familieverband. Er zijn gezinsreconstructies gemaakt die vaak drie of meer generaties omvatten. 

Arjaentje
Arjaentje is op 31 januari 2012 begonnen, een weblog om wetenswaardigheden over mijn familie, vrouwenlevens, de visserij, de negentiende eeuw en Middelharnis bij elkaar te brengen. Gemengde berichten, mengelwerk (met een ouderwets woord) zonder een achterliggend plan.

Vissersfamilies van Middelharnis zijn in het middelpunt komen te staan met berichten die een vaste opbouw hebben en waarin genealogie, gezinsgeschiedenis en visserijgeschiedenis samenkomen.
Gaandeweg heeft Arjaentje zich tot doel gesteld om alle omgekomen vissers uit Middelharnis en hun gezinnen op het weblog een plek te geven. Centrale vragen zijn steeds hoe de gezinnen verder gingen en hoe de weduwen zich wisten te redden. Hoe is het Dirkje, Trijntje, Lena, Geertrui en Adriaantje en alle andere weduwen vergaan ? 
Deze benadering levert ons niet alleen kennis op over de vissersgemeenschap maar ook over kinder- en zuigelingensterfte, epidemieën, huwelijksleeftijd etc.

Voor de families uit de negentiende en twintigste eeuw zijn we met vereende krachten al heel ver gekomen (3). 
Een overzicht van de bijdragen op Arjaentje treft u in het volgende bericht aan.


1. M.J. van Dam. Luctor et Submergor; scheepsrampen en ongevallen op de Middelharnisse vissersvloot. In: De Ouwe Waerelt, 11(2011) 32, pp.37-45 en 11(2011)33, pp.37-45.
2. De genoemde bronnen zijn doorgenomen door Rinus van Dam, Pieter Koster Czn. en Marlies Jongejan.
3. Met achternicht Atie de Hamer-Boogerman, kleindochter van Adriaantje Jongejan en Johannis Martinus Boogerman, die ik op de herdenking van de Anna ontmoette is vanaf de start van Arjaentje een plezierige en vruchtbare samenwerking ontstaan. Atie en Harry de Hamer hebben veel gegevens en foto's aangedragen evenals Piet Koster uit Eindhoven, Pieter Koster Czn. uit Haarlem en Janneke de Moei.
Andere personen die Arjaentje hebben geholpen door gegevens en foto's te mailen staan bij de afzonderlijke berichten vermeld.

donderdag 12 december 2013

De bemanning van de gaffelschuit van Leendert Buurveld, vergaan in februari 1813

Op 8 februari 1813 is de gaffelschuit van Leendert Buurveld uit Middelharnis "op den Hinder" bij de Goereese wal vergaan. Twee vissers overleefden de ramp, zij konden zich redden met de roeiboot.  Een van de lichamen is later opgevist (1).

Op 19 november 1810 was Leendert Buurveld vermeld stuurman van de gaffelschuit de Jonge Jacob (RA19). Waarschijnlijk was het deze gaffelschuit die in 1813 vergaan is.

Een gaffelschuit had meestal twaalf bemanningsleden. Er zouden dus tien vissers omgekomen zijn. Er zijn zes namen van bemanningsleden bekend (2).
Via de namen kunt u doorklikken naar historische en genealogische informatie over de vissers en hun families (wordt nog aangevuld).

Abram Bree (1754-1813)
Chieljam Buurveld (1802-1813) 
Leendert Buurveld (1772-1813)
Teunis Buurveld (1775-1813)
Simon Heiman (1788-1813)
Paulus de Koning (1777-1813)


1. Vermeld in de verklaring bij het huwelijk van de weduwe van Teunis Buurveld, Jannetje Stapel ,die hertrouwde met Cornelis Onderdelinden, huwelijksakte 1821/10. Zie bericht in het blogarchief van 5 december 2013.
2.. De namen zijn afkomstig uit de volgende huwelijksbijlagen
Leendert Buurveld huwelijksakte Middelharnis 1815/30
Teunis Buurveld huwelijksakte Middelharnis 1821/10
Simon Heiman huwelijksakte Stad aan 't Haringvliet 1815/6
Paulus de Koning huwelijksakte Middelharnis 1814/31

De bemanning van de gaffelschuit van Pieter van den Tol, vergaan maart 1819

In maart 1819 is de gaffelvisschuit van Pieter van den Tol uit Middelharnis met volledige bemanning vergaan. Het wrak van de schuit is nog door vissers van Terschelling gezien (1).

Een gaffelschuit had meestal twaalf bemanningsleden. Er zijn zes namen van gehuwde bemanningsleden bekend (2).
Via de namen kunt u doorklikken naar historische en genealogische informatie over de vissers en hun families.

Hermanus Heiman (1755-1819)
Gijsbert Jongejan (1779-1819)
Simon Koudijzer (1783-1819)
Teunis Sloot (1778-1819)
Pieter van den Tol (1755-1819)
Marinus van Woensel (1751-1819)



1. Zie de verklaring van 14 februari 1821 over het overlijden van Teunis Sloot bij het huwelijk van Maria Jongejan en Cornelis Tibout, Huwelijksakte Middelharnis 1821/3, 1 maart 1821. 
2. De namen zijn afkomstig uit de volgende huwelijksbijlagen:
Hermanus Heiman huwelijksakte 1839/14
Gijsbert Jongejan huwelijksakte 1833/17
Simon Koudijzer huwelijksakte Oude-Tonge 1841/2
Teunis Sloot, akte 1821/3
Marinus van Woensel,akte 1833/6 


Mogelijk was:
Bastiaan Hendriksz Visser (1774-   ) ook aan boord, geen bewijs.

woensdag 11 december 2013

De bemanning van de MD 3 Anna, vergaan in januari 1912

De sloep Anna  uit Middelharnis, schipper Anthony den Braber, is op 9 januari 1912  uit de haven van IJmuiden vertrokken en op 13 januari voor het laatst gezien.  De sloep is in de omgeving van de Doggersbank vergaan.

Aan boord dertien vissers waarvan er een in Vlaardingen woonde. Zeven bemanningsleden waren gehuwd.
Via de namen kunt u doorklikken naar historische en genealogische informatie over de vissers en hun families

Johannis Martinus Boogerman (1870-1912)
Anthony den Braber (1884-1912)
Jakob van Dongen (1850-1912)
Johannis van Dongen (1877-1912)
Arij Dupré (1876-1912) 
Jaspert van Gelder (1889-1912)
Marinus Lauwrens Jordaan (1894-1912)
Pieter Jordaan (1853-1912)
Nicolaas van Os (1898-1912)
Pieter Sprong (1871-1912)
Arie Cornelis van der Tak (1895-1912)
Hendrik Verburg (1896-1912)
Adrianus Visser (1867-1912)



Arnhemsche Courant, 13 februari 1912




Over deze sloep is in november 2014 een boek verschenen:
Fons Grasveld. Het lot van de MD3 Anna. Met medewerking van Jan van de Voort.. Hilversum,2014
Zie bericht van 24 november 2014.

De bemanning van de Luctor et Emergo, vergaan 24 januari 1910

De sloep Luctor et Emergo uit Middelharnis, schipper Willem van den Hoek, vertrok op 15 januari 1910 uit de haven van IJmuiden. Op 24 januari 1910 is het schip vergaan in een hevige storm in de omgeving van de Doggersbank.

Aan boord dertien vissers waarvan er zes gehuwd waren.
Via de namen kunt u doorklikken naar historische en genealogische informatie over de vissers en hun families.

Pieter van den Berg (1849-1910)
Jan Don (1888 -1910)
Krijn van Gelder  (1884-1910)
Cornelis van den Hoek (1877 -1910)
Willem van den Hoek (1860-1910) 
Adrianus Cornelis Jongejan (1881-1910)
Gerrit Jongejan (1861-1910)
Leendert Kattestaart (1858 -1910)
Arij de Koning (1896 -1910)
Adrianus van den Nieuwendijk (1871-1910)
Machiel Onderdelinden (1891-1910)
Marinus Onderdelinden (1898-1910)
Cornelis Arij van der Tak (1892-1910)


Vanwege de ramp werden twee preken uitgegeven waarin de verschillende geloofsgemeenschappen weerspiegeld worden. Zie voor het boekje van Ds. Beekenkamp uit Leerdam (richting van de Evangelisatie) getiteld "Schipbreuk lijden doch niet vergaan". bericht van 13 februari 2012. Ds. Bruining van de Hervormde Gemeente, een lichte dominee, schreef Het vuriglijk bidden. Jan Knape Mzn  schreef in 1956 een notitie over beide preken(1).

Fons Grasveld. Het lot van de MD3 Anna. Met medewerking van Jan van de Voort.. Hilversum 2014, 142-143.


De bemanning van de Zeemanshoop, vergaan 6/7 december 1895

De scheepsramp van 1895
De sloep MD18 Zeemanshoop uit Middelharnis, schipper Willem Viskil, is op 4 december 1895 in de omgeving van de Doggersbank in zware storm ten onder gegaan.



Maas- en Scheldebode, 27 december 1895

Van de sloep is het houten kenteken MD18 aangespoeld (1).
Aan boord dertien vissers waarvan er zeven gehuwd waren.
Via de namen kunt u doorklikken naar historische en genealogische informatie over de vissers en hun families.

Anthonij van Dongen (1875-1895)
Gerrit Jongejan (1832-1895)
Barend Kattestaart (1883-1895)
Cornelis Hendrik Knape (1874-1895)
Cornelis de Koning (1874 -1895)
Leendert Adrianus Koudijzer (1877-1895)
Marinus Onderdelinden (1861-1895)
Cornelis van der Put (1861-1895)
Gerrit Roodzant (1872-1895)
Pieter Rooij (1862-1895)
Marinus Taale (1875-1895)
Nicolaas Vermaas (1882-1895)
Willem Viskil (1858-1895)




Ten behoeve van nabestaanden van de Zeemanshoop en drie andere sloepen werd een prekenbundel en ook het volgende verhaal uitgegeven:




Zelfverloochening, door Chr.R. Bentfort : uitgegeven ten voordeele van de nagelaten betrekkingen van de bemanningen der vier sloepen: Charlotte Louize, schipper A. Poldervaart, van Zwartewaal; Koningin Wilhelmina, schipper P. Koene, van Zwartewaal; Zeemanshoop, schipper W. Viskil, van Middelharnis; Eersteling, schipper B. van der Steen, van Pernis; in de stormen van december 1895 vergaan, waarbij 52 zeelieden het leven verloren. Vlaardingen, Dorsman en Odé, 1896.

Exemplaar in bezit van het Scheepvaartmuseum Amsterdam.

De Charlotte Louiza is op 13 december 1895 vergaan Rotterdamsch Nieuwsblad, 25 december 1895), de Eersteling op 25 december 1895 (RN, 17 januari 1895), de Koningin Wilhelmina eind december 1895.
Zie ook: Het ongelukkig Zwartewaal. in: Rotterdamsch Nieuwsblad 22 januari 1896.
Er zijn dus verschillende decemberstormen geweest, bij een ervan is ook een Antwerpse sloep vergaan.


1.Fons Grasveld. Het lot van de MD3 Anna. Met medewerking van Jan van de Voort.. Hilversum 2014, 139
Hierin ook afbeelding van de prekenbundel en een overzicht van de giften en de uitgaven van het Vissersfonfs.

dinsdag 10 december 2013

De bemanning van de Wisselvalligheid, vergaan 16/17 januari 1867

De scheepsramp van 1867
De sloep Wisselvalligheid uit Middelharnis, schipper Abraham van Eck, is op 16 of 17 januari 1867 onder de Nederlandse kust overvaren tijdens een sneeuwstorm door het Engelse smakschip Ruler, kapitein Berridge

Alle twaalf bemanningsleden verloren het leven.Er zijn elf namen bekend. Negen bemanningsleden waren gehuwd.
Via de namen kunt u doorklikken naar historische en genealogische informatie over de vissers en hun families.

Leendert Boon (1831-1867)
Leendert Brijs (1829-1867)
Maarten Dupree (1807-1867)
Marinus Dupree (1839-1867)
Abraham van Eck (1834-1867)
Adrianus Viskil Koster (1819-1867)
Abraham de Man (1829-1867)
Hendrik Matze (1845-1867)
Florus Kornelis Vogelaar (1851-1867)
Krijn Kornelis Vogelaar (1842-1867)
Hugo Wildenboer (1835-1867)



Rotterdamsche courant, 11 maart 1867

De inzameling bracht fl. 6.282,725 op.

De bemanning van de Lucretia Adelaïde, vergaan 19/20 februari 1865

De scheepsramp van 1865
De Lucretia Adelaïde, schipper Arend de Koning,  is op 10 januari 1865 uit Middelharnis vertrokken en daarna enkele keren in Scheveningen geweest om vis aan land te brengen. Men neemt aan dat de sloep in de nacht van 19 op 20 februari 1865 bij zware storm is vergaan. Het roer is eind februari bij Scheveningen opgevist door Vlaardingse vissers.



De Tijd; godsdienstig-staatkundig dagblad
22 maart 1865


Aan boord waren dertien vissers waarvan er zes gehuwd waren. Van zes ongehuwde bemanningsleden is niet met zekerheid bekend dat ze op deze sloep voeren. Mogelijk waren ze aan boord van een van de sloepen die in 1863 zijn vergaan.
Via de namen kunt u doorklikken naar historische en genealogische informatie over de vissers en hun families.

Gerrit van den Berg (1817-1865)
Teunis den Buizer (1841-1865) 
Cornelis Jordaan (1848-1865) 
Leendert Jordaan (1834-1865)
Arend de Koning (1823-1865)
Cornelis de Koning (1849-1865) 
Gerrit de Koning (1821-1865)
Jakob de Koning (1851-1865)
Gerrit van den Nieuwendijk (1819-1865)

Leendert de Gast (1844-ca.1863), 1863 of 1865
Arend Gijze (1847-ca.1863), 1863 of 1865
Wessel Johannes Hotting, 1863 of 1865
Kornelis Koote (1849-ca.1863), 1863 of 1865




maandag 9 december 2013

De bemanning van de Catharina Elizabeth, vergaan op 5 maart 1828

Een nieuwe sloep
Uit dit berichtje in de Rotterdamsche Courant blijkt dat de Catharina Elizabeth in oktober 1827 in gebruik genomen is.


Rotterdamsche Courant, 9 oktober 1827


De scheepsramp van 1828
Op 5 maart 1828 is de sloep Catharina Elizabeth uit Middelharnis, schipper Leendert de Waard, bij Egmond in een storm vergaan. 
In de mondelinge overlevering is de toedracht als volgt verwoord:
 Omstreeks 1828 is de sloep waar Jan de Waard [bedoeld is Leendert de Waard] "baes" op was, in de nabijheid van de Hollandse kust vergaan. Deze man was mijn betovergrootvader van moeders zijde, en een van de meest bekende schippers. Mijn grootvader Hendrik de Waard, vertelde mij het volgende. De Waard was met een nieuwe sloep voor de tweede reis in zee, en lag niet ver van de kust ten anker, om eens te zien hoe zijn ankertuig was, en zijn nieuwe vaartuig te proberen ten anker liggende bij sterken wind. Voor de wind varende naderde hem een zwaar lekke Zwartewaalse schuit of sloep waarop de bemanning wanhopig aan het pompen was om het vaartuig drijvende te houden. Daar zij dachten te zinken besloot de Zwartewaalse schipper bij de Waard op zij te varen en dan met zijn bemanning "over te springen". Dit liep voor de Waard en zijn volk zeer ongelukkig af, daar de nieuwe sloep zó werd beschadigd dat zij met de gehele bemanning in de diepte verdween. Ook één nog overgesprongen Zwartewaler visser verdronk. De aanvarende schuit of sloep is toch nog half vol water in het Nieuwediep binnengekomen. Doordat één der kleine jongens het verhaal verteld heeft, is deze gebeurtenis bekend geworden.

In de Nederlandsche Staatscourant werd als lokatie genoemd: "waarschijnlijk voor Egmond aan Zee" en als oorzaak de storm van 6 maart 1828.

Nederlandsche Staatscourant, 19 maart 1828
De reder die op 28 maart 1828  onderstaande advertentie plaatste geeft als lokatie van de ramp "voor Callantsoog'' en als oorzaak de hevige storm van 5 maart.


Nederlandsche Staatscourant
28 maart 1828


Van de dertien bemanningsleden waren er zeven gehuwd. Deze namen zijn bekend.
Twee van de weduwen waren zwanger. Er waren negentien wezen. Twee moeders werden door hun zoons onderhouden. 
De ingezamelde middelen kwamen ten goede aan zeven weduwen, twee moeders, een vader, een zuster en zestien wezen. Zie verder het bericht van 21 april 2012 in het blogarchief.

Via de namen kunt u doorklikken naar historische en genealogische informatie over de vissersfamilies.

Sijbrand Boon (1768-1828)
Willem Buurveld (1806-1828)
Johannes Don (1791-1828)
Arend Koudijzer (1791-1828)
Arend van den Nieuwendijk (1797-1828)
Gerrit Onderdelinden (1798-1828)
Leendert de Waard (1796-1828)

1. H. de Korte Johsz. Iets over de Visserij van Middelharnis deel 10, Eilandennieuws , 30 augustus 1947

De bemanning van de gaffelschuit van Jacob Bree, vergaan in oktober 1825

De scheepsramp van 1825
De gaffelschuit van Jacob Bree De Jonge Cornelis uit Middelharnis is in oktober 1825 vergaan. Door een storm brak de ankerkabel en sloeg de schuit te pletter op de rotsen van de Engelse oostkust. Zie verder het bericht in het blogarchief van 22 februari 2013.
De dertien bemanningsleden van het schip van Jacob Bree lieten negen weduwen en 24 wezen na.  Een moeder verloor twee zonen tegelijk.

Van de negen gehuwde bemanningsleden zijn de namen bekend. De ongehuwde bemanningsleden zijn niet bekend.
Via de namen kunt u doorklikken naar historische en genealogische informatie over de vissersfamilies.

Jacob Bree (1765-1825)
Johannis Bree (1775-1825) 
Hendrik van Dalen (1764-1825)
Pieter Koster (1797-1825) 
Gerrit Lugthart  (1791-1825)
Simon van Malsum (1776-1825) 
Willem Rooij (1790-1825)
Gerrit Vermaas (1787-1825) 
Jan Wittekoek (1782-1825)

Mogelijk aan boord:
Adrianus van Malsum (1808-? )

donderdag 5 december 2013

Pieter Bogerman (1769-1817) en Jannetje de Waard (1773-1842)

Ouders
Pieter Bogerman (ook wel Boogerman en Bogertman) is een zoon van Job Pieters Bogerman (geboren 1732 Herkingen, overleden in Middelharnis in 1802)  en Jannetje Wouters Gijze (ook Gijsen, Gijssen en andere varianten) geboren in Middelharnis in 1742 en overleden in Utrecht in 1812.  Jannetje was eerder getrouwd met Jan Adrianusz van der Pol.
Pieter is op 22 oktober 1769 in Middelharnis gedoopt. 
Jannetje de Waard is een dochter van Arie Janse de Waard en Klaziena Meinders. Ze is gedoopt op 18 juli 1773 in Middelharnis.

Huwelijk en kinderen 
Op 15 januari 1791 zijn Pieter en Jannetje getrouwd, ze waren  21 en 17 jaar oud.
Op 12 juni 1791 Jannetje Bogerman gedoopt. Klazina Bogerman is op 8 juni 1793 geboren, Jobje uit 1795 is jong overleden. Aren werd geboren op 30 mei 1798, Jobje op 19 oktober 1801, Elsje op 16 april 1804 en Gabriël op 18 augustus 1809. Hij overleed op 28 juni 1814, vier jaar oud.
Pieter Bogerman was visser volgens een in 1811 opgemaakte lijst.

Wouterina Bogerman en Cornelis Onderdelinden
Wouterina, de twee jaar jongere zus van Pieter, is in 1771 geboren. Zij trouwde met Cornelis Onderdelinden die visser was. Wouterina en Cornelis zijn de ouders van Gerrit Onderdelinden, geboren in 1798, die in 1828 met de sloep van Leendert de Waard is omgekomen. Zie bericht van 19 augustus 2013 in het blogarchief.
Cornelis Onderdelinden is na het overlijden van Wouterina (1817) in 1821 op 51-jarige leeftijd hertrouwd met Jannetje Stapel, de weduwe van Teunis Buurveld. Teunis is omgekomen in 1813 toen de gaffelschuit van zijn broer Leendert verging (huwelijksbijlage 1821/10).

De weduwe van Job Bogerman in de gevangenis in Utrecht
Job, de vader van Pieter, is op 14 oktober 1803 overleden. Jannetje Gijze beter bekend als de weduwe Job Bogerman is in de Franse tijd samen met timmerman Jan Quirinius Oschman opgepakt omdat de douane smokkelwaar uit Engeland  in hun huizen aantrof. De goederen waren vervoerd door de schoonzoon van Jannetje, Cornelis Onderdelinden. Jan Quirinius en Jannetje zijn  gearresteerd op 13 juli 1811 en in Utrecht gevangen gezet.
Op 30 maart 1812  is Jannetje in Utrecht overleden. Ze was 69 jaar. Joseph Le Brun, cipier  wonende op den huize Klarenberg, deed aangifte van het overlijden.



Overlijdensakte Utrecht, nr 386, 31 maart 1812.

Ook Jan Quirinius Oschman is nooit teruggekeerd naar Middelharnis, hij is eveneens in Utrecht overleden. Cornelis Onderdelinden verbleef ook een tijd in Utrecht. Hij is wel teruggekeerd en in 1833 in Middelharnis overleden.
De nabestaanden zijn door het douanetribunaal veroordeeld tot het betalen van een boete van drie keer de waarde van de in beslag genomen goederen (1).

Pieter Bogerman omgekomen in 1817
Op 22 februari 1817 is Pieter Bogerman omgekomen. Hij was aan boord van de gaffelschuit Den Staat, schipper Maarten Abeele. Hij was 47 jaar. Het overlijden werd aangegeven door Maarten Abeele, visser-stuurman, 49 jaar en Marinus van den Nieuwendijk, visser, 50 jaar. Ze verklaren op 25 februari dat Pieter aan boord van de gaffelvisschuit Den Staat op de 22e februari is overleden. 



Overlijdensakte 1817, nr 11 van 25 februari 1817

Nabestaanden
Een maand later op 28 maart 1817 overleed ook Wouterina, de zus van Pieter. Ze was 44 jaar.

Jannetje de Waard is met zes kinderen achtergebleven waarvan enkelen al lang volwassen waren. De jongste, Elsje, was bijna dertien toen haar vader overleed. 
Jannetje Bogerman is in 1818 getrouwd met weduwnaar Willem van der Kamp. 
Klazina trouwde op 4 september 1819 met Jacob Heijman (2). Dit gezin is in de jaren 1840 naar Antwerpen verhuisd.
Jobje trouwde in 1836 met Cornelis Paassen uit Sommelsdijk. 
Aren Bogerman bleef ongehuwd, hij is in 1876 op de leeftijd van 77 jaar overleden.
Elsje kreeg in 1821 een zoon met de naam Abram van een onbekende vader. Abram is in 1823 overleden. In 1824 werd haar dochter Cornelia geboren, eveneens van een onbekende vader. Elsje is in 1830 met Salomon Verschoor getrouwd. 

1. Vermeld bij Marco Kuiper, De visserij van Middelharnis tijdens de Franse Tijd. Leiden, 2009.p. 40.
Cornelis Onderdelinden wordt vermeld als "een visser uit Oudenbosch". Er was wel verkeer tussen Middelharnis en Oudenbosch maar Cornelis was een Middelharnisse visser. Op de liste civique de lijst uit 1811, bijlage 2 in de scriptie van Marco Kuiper staat bij Cornelis Onderdelinden het beroep visser en de vermelding Utrecht.
Oschman geboren 18 januari 1763  is overleden als Johannes Osman op 9 april 1812. akte 421 Utrecht . Zijn overlijden is door dezelfde cipier aangegeven. Hij was gehuwd met Martijntje van den Bogaart, geboren op 12 januari 1762 in Middelharnis. Zij is in 1815 hertrouwd met Marinus Trommel.

2. Jacob Heijman is een zoon van Hermanus Heijman en Susanna Simonse Waterman. Hermanus is een half jaar voor het huwelijk verdronken toen de gaffelschuit van Pieter van den Tol is vergaan. Bijlage bij huwelijksakte 1839,14. Op 8 januari 1874 overleed Jacob Heijman in Antwerpen, weduwnaar van Clazina Bogerman, 79 jaar oud. Zijn dochter Jobje Heijman is op 4 juni 1852 in Antwerpen overleden, 21 jaar oud.