De brief van Johan George Erhard Aupperlee (1907-1921) aan zijn moeder

In het Eilanden-nieuws van 7 september 2012 verscheen een artikel van Rinus van Dam onder de titel 'Eerbetoon aan het koffiekokertje'.  In dit artikel besteedt hij speciale aandacht aan Hansje Aupperlee uit Middelharnis die op 4 januari 1921 over boord gevallen en verdronken is. Het ongeval vond plaats op de MA 56 Letty (in Onze Eilanden per ongeluk vermeld als MA 55).

Onze Eilanden, 12 januari 1921

Hij was 13 jaar oud. Van Hansje is een brief bewaard gebleven die hij in december 1920 aan zijn moeder schreef. De brief is in het bezit van een kleindochter van Klaas Groen, zie reactie onderaan dit bericht.

Ouders, broers en zussen
De naam Aupperlee wordt soms ook als Auperlee of Aupperlée gespeld, de vormen worden door elkaar gebruikt. De vader van Johan Georg Erhard  (Hansje) was Jan Aupperlee, geboren in 1877 in Middelharnis.  Zijn grootvader heette  ook Johan Georg Erhard Aupperlee. Jan Aupperlee trouwde in 1899 in Sommelsdijk met Leentje Maatje van der Waal.
Dochter Johanna Aupperlee werd op 30 juli 1900 geboren. Zij trouwde in 1921 met Klaas Groen (1899-1990) die uit een bekende vissersfamilie kwam. Bij het huwelijk was haar oom Arend Leendert Aupperlee getuige, zijn beroep was opperman.
Hansje is op 11 mei 1907 geboren, hij  had ook nog een oudere broer Leendert, geboren 27 juni 1905. Leentje Maatje van der de Waal, de moeder van Hansje, is in 1943 op 68-jarige leeftijd overleden.

Naar zee
Hansje is niet opgegroeid in een vissersgezin. Het lag niet zo voor de hand om naar zee te gaan want het beroep van vader Jan was veldarbeider en moeder Leentje kwam uit een landarbeidersgezin in Sommelsdijk.
De visserij was in 1920 in Middelharnis al vrijwel verdwenen, veel vissers uit het dorp voeren nog wel voor reders uit andere plaatsen. Hansje, zijn aanstaande zwager Klaas Groen, Bas Groen, Kees van der Sluis en schipper Marien Taale  voeren allemaal op de vissloep uit Maassluis. Klaas Groen nam Hansje onder zijn hoede, het was een vlugge en gewillige jongen.Tijdens de reis die Hansje fataal werd kon Klaas wegens ziekte niet mee. Klaas vertelde 

'Hans, die erg aan mij gehecht was, bracht mij naar de trein. Hij huilde nogal omdat ik niet mee naar zee kon gaan. Later heb ik wel eens gedacht dat hij een voorgevoel heeft gehad van wat er gebeuren zou.'

De toedracht van het ongeluk is door Klaas Groen opgetekend uit verhalen van de bemanning. 

Er is ongeveer in dezelfde tijd nog een kofjekokertje geweest dat Hans Aupperlee heette. Dit was de opa van Marien Aupperlee (nu, in 2012, 89 jaar oud). Marien vertelt dat zijn Opa ook op jonge leeftijd mee moest als kofjekokertje. Hij wilde niet en en is toen de boot net wegvoer overboord gesprongen en naar de kant gezwommen. Hij heeft in zijn verdere leven in de bouw en bij boeren gewerkt en is meer dan negentig jaar oud geworden. Vermoedelijk doelde Floor van den Nieuwendijk (geb. 1905)  op dit voorval toen hij vertelde dat de reder het er niet bij liet zitten: "Hansje Aupperlee liep weg en werd door  politie -agent Nieuwenhuize opgewacht, de reder Poortman had hem aangegeven."(1)

met dank aan Rinus van Dam , voorzitter van het Streekmuseum Goeree-Overflakkee voor het ter beschikking stellen en scannen van de brief.
1. Interview met een inwoner van Middelharnis, ZB 1900E09 A