De MD 12 Zeemeeuw (1888-1912)

De MD 12 Zeemeeuw was een schoenersloep, gebouwd in 1887 en 1888 op de werf van W. van der Windt Sr. in Vlaardingen voor rekening van de firma Wed. C. Kolff en Zoon te Middelharnis. Het schip was bestemd voor de beugvisserij. 

Kenmerkend voor een schoenersloep is dat de achtermast even lang is als de voormast. De sloep was voorzien van ijshokken. De afmetingen staan vermeld in het contract dat Kolff op 5 augustus 1887 afsloot met de scheepswerf voor de bouw van een 'bunvischsloep':  83 voet lang over de steven, wijd 20,5 en 11,5 voet hol. De maten zijn in Amsterdamse voeten van 0,2831 cm. De sloep had dus de indrukwekkende lengte van 23,50 meter. De bouwsom bedroeg 13.000 gulden voor het casco (Streekarchief Goeree-Overflakkee, collectie Kolff).

Op 1 augustus 1888, een maand eerder dan het contract voorschreef, liep de Zeemeeuw van stapel. De MD 12 Twee Cornelissen uit 1864 werd uit de vaart genomen.

 Nieuwe Vlaardingsche Courant, 25 juli 1888

Vingerling Middelharnis in 1898 met op de voorgrond de MD12 Zeemeeuw,
(Streekarchief Goeree-Overflakkee)

De eerste stuurman van de Zeemeeuw, van 1888 tot en met 1896, was Leendert Koster. Hij werd in 1897 opgevolgd door Johannis Abraham de Waard, die tot 1902 stuurman bleef. Van 1903 tot en met mei 1910 was Jan de Koning stuurman, in juni 1910 opgevolgd door Jacob Boogerman. Hij bleef tot december 1911 stuurman. 

De vissershaven van IJmuiden met op de voorgrond de MD 12 Zeemeeuw 
en op de achtergrond de Rijksvishal, circa 1905 (Museum Vlaardingen)

We lezen in de Maas- en Scheldebode van 15 november 1911 'van de visserij in IJmuiden binnengekomen Zeemeeuw met stukgeslagen giek en geen vangst.' Een onfortuinlijke reis. In Middelharnis had men zich ongerust gemaakt omdat de sloep 24 dagen weggebleven was.

Jacob Langbroek was de laatste stuurman. Op 24 februari 1912 is vermeld dat de Zeemeeuw Jacob Langbroek en de Middelharnis Jacob de Korte, in IJmuiden binnengelopen zijn zonder vangst. Op 30 maart 1912 lezen we: 'Van de visserij binnengekomen in IJmuiden Zeemeeuw met een besomming van 400 gulden. Het schip komt in de Kaai wegens bedanken van enkele matrozen.'

Maas- en Scheldebode, 28 september 1912.

In september 1912 besloot de rederij de Zeemeeuw te verkopen aan rederij C . Pronk Cz.in Scheveningen. De sloep ging verder onder het registratienummer SCH101.  De nieuwe naam werd Maartje Elisabeth.

© Marlies Jongejan, februari 2024

De scheepsbel  met daarop MD12 is bewaard gebleven

scheepsbel MD12 Zeemeeuw, foto familie De Korte

De MD12 Zeemeeuw was een schip dat tot de verbeelding sprak. Onderstaand drie voorwerpen waarop deze sloep is afgebeeld.

De MD12 als scheepje in een fles. Tekst achterzijde:
ter herinnering aan uw 40-jarig jubileum, Scheveningen, 8 november 1955.
foto familie De Korte

Schilderij van de MD12, gesigneerd N. Taal
foto familie De Korte

MD12 en nog een ander schip in een kastje
afkomstig uit de familie Van Gelder, foto Wim Nauta

Krijn van Gelder en/of Leen van Gelder behoorden waarschijnlijk tot de bemanning van de Zeemeeuw.

Van de familie De Korte heeft waarschijnlijk Beschier de Korte (1893-1968) als jongen op de Zeemeeuw gevaren. Beschier heeft na zijn verhuizing uit Middelharnis naar Rotterdam bij de Marine gewerkt, hij is opstapper op de reddingsboot van Hoek van Holland geweest en torenwachter (Bron: Eilanden-nieuws 22 februari 1980, interview met  zijn weduwe E. de Korte-Troost)

MD 12 Zeemeeuw, Streekmuseum Goeree-Overflakkee

met dank aan Richard van Helten en Wim Nauta voor het beschikbaarstellen van de foto's.