Jacob Bree was een zoon van Hendrik Johannesz. Bree en Maria Abrahams Vrijbergen. Hij is geboren (of gedoopt) op 23 november 1765 in Middelharnis. Veel leden van de familie Bree waren visser. In de 'liste civique' van 1811* komen voor: Abram (1754), Jacob (1765), Johannis (1775), Gerrit (1789).
Lena (de) Rooij is een dochter van Maarten Willemsz. de Rooij (later werd het kortweg Rooij) en Annetje Paulusse Kreeft. Ze is gedoopt op 28 december 1768. Rooij was ook een vissersfamilie (1).
Huwelijk en kinderen.
Op 10 februari 1793 zijn Jacob en Lena getrouwd, 27 jaar en 24 jaar oud. Vijf maanden na het huwelijk werd dochter Adriana geboren. Annetje werd in 1795 geboren, Maria in 1798, Maarten in 1801 en Hendrik in 1806. Maarten is maar zeven jaar oud geworden (12 april 1808 geboren).
Jacob Bree
Jacob Bree was lid van het departement Middelharnis-Sommelsdijk van de Maatschappij tot Nut van 't Algemeen.
Kaping 1806
In 1806 is de gaffelschuit Jonge Cornelis, stuurman Jacob Bree, door de Engelsen gekaapt. Het schip en de bemanning voeren onder Pruisische vlag. De eigenlijke stuurman van de schuit was Arij Jongejan die zich door Jacob Bree liet vervangen. Zie bericht van 31 juli 2013.
Na enkele weken zijn schip en bemanning vrijgelaten.
De scheepsramp van 1808
Over de levensloop van Jacob Bree zijn uit diverse bronnen enkele gegevens bekend. Hij was een van de vooraanstaande stuurlieden die tijdens de ongeregeldheden in oktober 1809 met het gemeentebestuur onderhandelde in de kwestie rond het vorderen van schepen door de Franse overheersers.
H. de Korte vermeldt (2)
H. de Korte vermeldt (2)
Jacob Bree was een man toegerust met bijzondere gaven, waarom hij bij zijn tijdgenoten in hoog aanzien stond..... Toen de gezamenlijke vissers afgevaardigden zonden naar Koning Willem I was Jacob Bree daarbij....Toen Bree eens met zijn schuit in het Nieuwediep lag, bracht Koning Willem I een bezoek aan de haven en onderhield zich enige tijd met hem.
 |
| afbeelding afkomstig van http://familie-van-der-zee.nl/zwartewaal.php |
In 1806 is de gaffelschuit Jonge Cornelis, stuurman Jacob Bree, door de Engelsen gekaapt. Het schip en de bemanning voeren onder Pruisische vlag. De eigenlijke stuurman van de schuit was Arij Jongejan die zich door Jacob Bree liet vervangen. Zie bericht van 31 juli 2013.
Na enkele weken zijn schip en bemanning vrijgelaten.
De scheepsramp van 1808
In de nacht van 17 op 18 december 1808 heeft Jacob Bree bij een scheepsramp voor de Walcherse kust vrijwel zijn volledige bemanning verloren. Alleen hijzelf en twee jongen s overleefden de ramp. Zie bericht van 20 januari 2014. Bree was inmiddels de vaste stuurman van de Jonge Cornelis.
Kaping 1813
In 1813 is de Jonge Cornelis, stuurman Jacob Bree, door de Engelsen gekaapt. De bemanning heeft enige tijd in een Engelse gevangenis gezeten.
Kaping 1813
In 1813 is de Jonge Cornelis, stuurman Jacob Bree, door de Engelsen gekaapt. De bemanning heeft enige tijd in een Engelse gevangenis gezeten.
De scheepsramp van 1825, Jacob Bree verdronken
De gaffelschuit (3) Jonge Cornelis van Jacob Bree is in oktober 1825 vergaan. Door een storm brak de ankerkabel en sloeg de schuit te pletter op de rotsen van de Engelse oostkust. Het onderstaande bericht vermeldt dat deze verre reis uit nood geboren was. Een gaffelschuit was eigenlijk niet geschikt om een dergelijke reis te maken
De dertien bemanningsleden van het schip van Jacob Bree lieten negen weduwen en 24 wezen na. Zie verder de tekst van 9 december 2013 in het blogarchief. Er waren veel familieleden van Jacob aan boord: zijn broer Johannis, zijn zwager Hendrik van Dalen, zijn neef Willem Rooij en zijn schoonzonen Gerrit Vermaas en van Gerrit Lugthart.
 |
| Arnhemsche Courant, 15 december 1825 |
Johannis Bree (1775-1825) was de jongste broer van Jacob, vijftig jaar toen hij verongelukte (6). Hij was gehuwd met Maatje van Eck. Zij hadden vijf kinderen: Maria uit 1799, Hendrik uit 1802, Neeltje uit 1804, Abram uit 1808 en Heiltje uit 1811. De oudste drie waren voor 1825 al getrouwd. Abram is in 1831 getrouwd en Heiltje in 1842
Een fonds voor de nabestaanden
Dominee Schippers en burgemeester Van Weel deden in de tweede week van december een oproep in diverse dagbladen om de nabestaanden materieel te ondersteunen. Ook de burgemeester en predikant van Stad aan 't Haringvliet zamelden giften in. Met de opbrengsten kon de eerste nood gelenigd worden.
Door de heren Korteweg en Kolff werd de gebeurtenis op rijm gezet. De twee dichtstukjes van de heren werden gedrukt en verkocht voor dertig cent, waarvan twintig cent voor de nabestaanden. Hierbij de link naar de volledige tekst Jacob Bree ,die niet alleen het leed van de nabestaanden maar ook de goede reputatie van de schipper beschrijft. Een praktische inslag is de dichter niet vreemd: "Zij missen niet alleen waarom hun harte rouwt maar tevens ook de bron van levensonderhoud" (4). Uit deze tekst maken we ook op dat er een moeder was die twee zonen "een zonenpaar" verloor.
De Maatschappij tot Nut van 't Algemeen hield een grote landelijke inzameling waaraan 61 departementen meededen. In totaal werd fl. 2525,87 ontvangen. Nadat voor fl. 160,- aan kledingstukken en beddegoed was uitgereikt werd de rest van het geld belegd. De opbrengst werd gebruikt voor wekelijkse ondersteuning van de gezinnen. In mei 1830 was nog fl. 825,32 over dat onder de overgebleven weduwen en wezen werd verdeeld. Ze kregen elk een spaarbankboekje waarvan ze naar behoefte geld konden opnemen (5).
Dominee Schippers en burgemeester Van Weel deden in de tweede week van december een oproep in diverse dagbladen om de nabestaanden materieel te ondersteunen. Ook de burgemeester en predikant van Stad aan 't Haringvliet zamelden giften in. Met de opbrengsten kon de eerste nood gelenigd worden.
Door de heren Korteweg en Kolff werd de gebeurtenis op rijm gezet. De twee dichtstukjes van de heren werden gedrukt en verkocht voor dertig cent, waarvan twintig cent voor de nabestaanden. Hierbij de link naar de volledige tekst Jacob Bree ,die niet alleen het leed van de nabestaanden maar ook de goede reputatie van de schipper beschrijft. Een praktische inslag is de dichter niet vreemd: "Zij missen niet alleen waarom hun harte rouwt maar tevens ook de bron van levensonderhoud" (4). Uit deze tekst maken we ook op dat er een moeder was die twee zonen "een zonenpaar" verloor.
De Maatschappij tot Nut van 't Algemeen hield een grote landelijke inzameling waaraan 61 departementen meededen. In totaal werd fl. 2525,87 ontvangen. Nadat voor fl. 160,- aan kledingstukken en beddegoed was uitgereikt werd de rest van het geld belegd. De opbrengst werd gebruikt voor wekelijkse ondersteuning van de gezinnen. In mei 1830 was nog fl. 825,32 over dat onder de overgebleven weduwen en wezen werd verdeeld. Ze kregen elk een spaarbankboekje waarvan ze naar behoefte geld konden opnemen (5).
Nabestaanden van Jacob Bree
Toen Jacob overleed was hij bijna 60 jaar oud, zijn kinderen waren toen al volwassen.
Toen Jacob overleed was hij bijna 60 jaar oud, zijn kinderen waren toen al volwassen.
Adriana Bree was gehuwd met Gerrit Lugthart (1791-1825). Hij was 34 toen hij aan boord van de schuit van zijn schoonvader omgekomen is (7). Adriana en Gerrit hadden vijf kinderen waarvan er drie kort na de geboorte overleden.Dina Lugthart (1813-1858) en Hiltje (1819-1899) waren twaalf en vijf jaar toen hun vader en hun grootvader overleden. Adriana Bree is overleden in 1858, 64 jaar oud.
Annetje Bree was in 1817 gehuwd met Gerrit Vermaas (1787-1825). Annetje is kort voor haar vader en haar man overleden op 15 september 1825, ze was 29 jaar oud. Gerrit Vermaas was aan boord bij zijn schoonvader, hij was 38 jaar toen hij verongelukte (8). Ze hadden drie kinderen: Maarten (1818-1841), Jacob (1820- ) en Hijmen (1824-1899) (9). De drie jonge kinderen zijn dus in oktober 1825 wees geworden. Maarten is op 23-jarige leeftijd in Batavia overleden.
Maria Bree is in 1821 met Jacob van Dongen uit Dordrecht getrouwd. Verdere gegevens ontbreken.
Maria Bree is in 1821 met Jacob van Dongen uit Dordrecht getrouwd. Verdere gegevens ontbreken.
Hendrik is in 1863 in Middelharnis overleden, 58 jaar oud. Hij was ongehuwd.
Lena Rooij is in 1829 overleden 62 jaar oud.
1. Genealogie Rooij
2. Verseput, J., De ongeregeldheden in Middelharnis in het jaar 1809. In: Jaarboek Wetenschappelijk genootschap Goeree en Overflakkee, 1947.p.76
Passages over Jacob Bree. In: H. de Korte Johsz. Iets over de visserij van Middelharnis. Eilanden-nieuws 1947, deel 9-10
3. Gaffelschuit was het scheepstype dat in de zeventiende en de achttiende eeuw in Middelharnis gebruikt werd. Deze schepen waren vooral geschikt voor de kustvisserij. In 1829 werd de laatste gaffelschuit gesloopt. Het nieuwe scheepstype dat vanaf 1817 in Middelharnis in gebruik werd genomen heette chaloupe of sloep en was geschikt voor de visserij op volle zee.
Passages over Jacob Bree. In: H. de Korte Johsz. Iets over de visserij van Middelharnis. Eilanden-nieuws 1947, deel 9-10
3. Gaffelschuit was het scheepstype dat in de zeventiende en de achttiende eeuw in Middelharnis gebruikt werd. Deze schepen waren vooral geschikt voor de kustvisserij. In 1829 werd de laatste gaffelschuit gesloopt. Het nieuwe scheepstype dat vanaf 1817 in Middelharnis in gebruik werd genomen heette chaloupe of sloep en was geschikt voor de visserij op volle zee.
4. A. Korteweg en L. Kolff Czn.
'Twee dichtstukjes ter opwekking tot weldadigheid jegens de arme weduwen en weezen der verongelukt manschap van de gaffel-vischschuit gevoerd door stuurman Jacob Bree van Middelharnis'. Sommelsdijk, G. Jongejan, 1826.
(prijs 30 cent waarvan 20 cent voor de weduwen en wezen)
5.Vos, K..Gedenkschrift ter gelegenheid van het honderdjarig bestaan van het departement Middelharnis-Sommelsdijk der maatschappij tot nut van 't algemeen uit aantn. van Jan van Schouwen Cz. . Middelharnis, 1910., p.54.
6. De namen van de vissers die bij Jacob Bree aan boord waren komen uit akten van bekendheid in de huwelijksbijlagen Middelharnis. Johannis Bree, huwelijk Bree-van der Schildt, 1831 akte 8.
* De "liste civique". Deze lijst staat in:
Kuiper, M., De visserij van Middelharnis tijdens de Franse Tijd. Leiden, 2009.bijlage 2.
'Twee dichtstukjes ter opwekking tot weldadigheid jegens de arme weduwen en weezen der verongelukt manschap van de gaffel-vischschuit gevoerd door stuurman Jacob Bree van Middelharnis'. Sommelsdijk, G. Jongejan, 1826.
(prijs 30 cent waarvan 20 cent voor de weduwen en wezen)
5.Vos, K..Gedenkschrift ter gelegenheid van het honderdjarig bestaan van het departement Middelharnis-Sommelsdijk der maatschappij tot nut van 't algemeen uit aantn. van Jan van Schouwen Cz. . Middelharnis, 1910., p.54.
6. De namen van de vissers die bij Jacob Bree aan boord waren komen uit akten van bekendheid in de huwelijksbijlagen Middelharnis. Johannis Bree, huwelijk Bree-van der Schildt, 1831 akte 8.
7. Gerrit Lugthart, huwelijk Van de Roovaard-Lugthart, 1832 akte 16
8. Gerrit Vermaas, huwelijk Vermaas -Gideon, 1848 akte 2
9. Hijmen Vermaas (1824-1899) werd winkelier - kruidenier. Hij (en later zijn zoon) voorzag de kleine winkeltjes van vissersweduwen van voorraad (bron van deze mededeling onbekend).8. Gerrit Vermaas, huwelijk Vermaas -Gideon, 1848 akte 2
Kuiper, M., De visserij van Middelharnis tijdens de Franse Tijd. Leiden, 2009.bijlage 2.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten