De weersgesteldheid in Middelharnis 1861-1864 volgens het journaal van Arie van Trierum

Over Arij van Trierum (1826-1901) en zijn vrouw Petronella Moll staat al een bericht op dit weblog, zie de tekst van 3 maart 2012. Arij was een van mijn betovergrootvaders, herbergier van Hotel Bellevue aan het Zandpad in Middelharnis.

Hij was erg geïnteresseerd in het weer. Dagelijks noteerde hij de weersgesteldheid in een journaal en aan het eind van het jaar maakte hij er een statistiek van. De Zierikzeesche Nieuwsbode heeft zijn overzichten over de jaren 1861, 1862 en 1864  afgedrukt. Het gaat om zeer eenvoudige gegevens : windrichting, regen, onbewolkte lucht. Een deel van de gegevens is ook voor 1859 en 1860 vermeld. Het jaar 1859 was uitzonderlijk: 89 regendagen en 176 dagen met onbewolkte lucht. 

Zierikzeesche Nieuwsbode, 8 januari 1862

Zierikzeesche Nieuwsbode,14 januari 1863

Zierikzeesche Nieuwsbode, 15 februari 1865

Deze gegevens heb ik via de Krantenbank Zeeland gevonden. Waarschijnlijk heeft Van Trierum het journaal over een langere periode bijgehouden en mogelijk heeft hij zijn gegevens ook naar andere kranten opgestuurd. 

Ook toen het KNMI al opgericht was (in 1854 door Buys Ballot), was het verzamelen van gegevens over het weer nog veelal afhankelijk van liefhebbers zoals Van Trierum. Zie de website van het KNMI voor een overzicht van antieke waarnemingen.

Duizend jaar weer, wind en water in de lage landen heet het standaardwerk van J. Buisman over het weer in vroeger tijden. Deel 1 verscheen in 1995, deel 5 is van 2006 en loopt van 1675-1750. In dit deel wordt Middelharnis genoemd in relatie tot de stormvloed van 1682:

Op de Zuid-Hollandse eiland stroomt een aantal polders op Goeree en Overflakkee vol. In Ooltgensplaat verdrinken 22 mensen en veel vee en in Middelharnis spoelen de hoofden en het vuurbaken weg. De twee bakenstokers verdrinken (1).

Het deel van dit werk over de negentiende eeuw is nog niet verschenen. Van Trierum en zijn waarnemingen uit Middelharnis krijgen hierin hoop ik een (bescheiden) vermelding.

1.  J. Buisman. Duizend jaar weer, wind en water in de lage landen, onder red. van A.F.V. van Engelen. dl.5. 1675-1750. Franeker, 2006. p. 93. Interessant is ook bijlage 22, p. 902 over vermeldingen van scheepsrampen in relatie tot weersgesteldheid.