zaterdag 1 februari 2014

Nel Slis (1913-2001)

Op 2 september 2013 was het honderd jaar geleden dat Nel Slis in Ooltgensplaat werd geboren. Het Persmuseum organiseerde een kleine herinneringsborrel voor deze bijzondere journaliste  in het bijzijn van haar biograaf Caroline Studdert. De biografie onder de titel "Hellcat of The Hague" is in 2013 verschenen.

De levensloop van Nel Slis vinden we op de website Parlement en Politiek van het Parlementair Documentatiecentrum. Ook de onderstaande typering komt van deze site:
Vitale assertieve journaliste die na de Tweede Wereldoorlog als correspondente van Associated Press in Den Haag en in Brussel tientallen jaren de schrik was van veel voorlichters en bewindslieden. Intelligente vasthoudende, maar nogal ongeremde persoonlijkheid die met haar zware doorgerookte stem iedere buitenlandse politicus in zijn eigen taal hard kon ondervragen. En steeds probeerde de eerste te zijn die het nieuws de wereld inzond en daar vaak in slaagde. Voor wie haar begreep een hartelijke vrouw, die eenmaal geschonken vertrouwen nooit beschaamde en die ook reçu was in de wereld van de klassieke muziek.


Neeltje Adriana Slis (1913-2001)
foto van de website Parlement en Politiek

Over haar veelbewogen carrière is informatie te vinden op websites en in twee boeken (zie de verwijzingen onder dit bericht).  Voor Arjaentje zal ik de nadruk leggen op haar familie en haar jeugd op Flakkee.

Ouders
Neeltje Adriana Slis werd op 2 september 1913 in Ooltgensplaat geboren, dochter van Johannes Aren Slis en Lena Koert. Lena was de tweede vrouw van J.A. Slis.
Johannes Aren is in 1900 getrouwd met van Lena Krijntje Kardux. Uit dit huwelijk is in 1901 dochter Adriaantje geboren. Lena Krijntje Kardux overleed in februari 1904.
Op 2 mei 1906 zijn Johannes Aren Slis en Lena Koert in Middelharnis getrouwd, dertig en 29 jaar oud. Neeltje Adriana (Nel) was hun enige kind. Lena Koert is  jong overleden, op 8 december 1917. Ze was toen veertig jaar.
Johannes Aren trouwde in 1924 opnieuw, nu met Leentje Mosselman die weduwe was. Zij had een dochter. 

Grootvader en overgrootvader
Johannes Aren Slis is op 29 december 1875 in Middelharnis geboren, zoon van Dingeman Slis (1852-1942)  en Arjaantje Akershoek.  Johannes Aren had twee broers, Leendert en Jacob.
Dingeman Slis was een zoon van Johannes Aren Slis (1821-1889) en Leentje van Es (1824-1906).  Johannes Aren was dus genoemd naar zijn grootvader Johannes Aren Slis, een jongere broer van de reder Pieter Leendert Slis (1816-1904). Johannes Aren en Leentje hadden zes kinderen: Dingeman. Jacob , Kommertje, Leentje, Klaasje en Maria Cornelia.      

Johannes Aren Slis (1876-1956), een hereboer die nooit een vinger in de klei stak
J.A. Slis behoorde tot de rijke liberale elite van het eiland. Volgens Nel was het familiekapitaal verkregen door scheepvaartactiviteiten. Het zou zo gegaan kunnen zijn dat met de opbrengst van de erfenis van reder Jacob Slis (1787-1861) land is gekocht door de grootvader van Johannes Aren.
De vader van Nel was een van de eerste autobezitters van het eiland. Nel typeerde haar vader als "een hereboer die nooit een vinger in de klei stak". Kort na het overlijden van zijn tweede vrouw Lena Koert is hij met Jaan en Nel van Ooltgenplaat naar de Stationsstraat  in Midddelharnis verhuisd. Hij liet het bedrijf aan een zetbaas over en verkocht in april 1918 de gebouwen in Ooltgensplaat (Langstraat). Hij wijdde zich volledig aan bestuursfuncties en aan zijn grote liefde: de hengstenfokkerij. In de Maas- en Scheldebode zien we J.A. Slis als lid van de liberale kiesvereniging, gemeenteraadslid van Ooltgensplaat, voorzitter van de Hengstenvereniging Oostflakkee, aandeelhouder van de suikerfabriek, bestuursld van het Groene Kruis, van de gasfabriek en van het Hoefijzerverbond (kinderherstellings- en vacantiekolonies).  Hij was veel op reis naar Groningen en Oldenburg om hengsten te kopen die hij in advertenties in de krant aanbood. 

Jeugd
Neeltje Adriana was vier jaar oud toen haar moeder eind 1917 overleed. Ze groeide op met haar halfzus Adriaantje en een huishoudster. Toen haar vader in 1924 voor de derde keer trouwde kreeg ze een stiefmoeder en stiefzus.
Nel heeft het huiselijk leven in de woning aan de Stationsstraat niet als prettig ervaren. Ze was vaak te vinden bij haar vriendin Jenneke van Buuren, een dochter van notaris P.A. van Buuren die op de Voorstraat woonde. Jenneke was twee jaar ouder dan Nel. Met mevrouw van Buuren (Catharina Adolfina de Graaff) kon ze het ook heel goed vinden.  De notariswoning werd haar tweede thuis waar Nel goede herinneringen aan bewaarde.  Ze handwerkten veel en er werd voorgelezen. In de zomer gingen ze zwemmen en tennissen en in de winter schaatsen.
Nel ging in 1925 naar de HBS in Middelharnis. In het tweede schooljaar toen ze dertien was is ze overgestapt naar het Kennemer Lyceum in Overveen nadat ze eerder voor het Christelijk Lyceum in Zeist was afgewezen. De reden van de overstap is niet duidelijk. Was de HBS in Middelharnis niet goed genoeg ? Ze kreeg in Overveen les van beroemdheden als Jac. P. Thijsse en Anton Pieck. Toen ze in de hoogste klas van de middelbare school zat woonde ze al zelfstandig op kamers. Ze deed in 1932 eindexamen.
Met de familie van haar moederskant kreeg ze meer contact vanaf haar 21e. Ze erfde toen een stuk land dat eigendom van haar moeder Lena Koert was geweest. Een zus van haar moeder, Krijntje Koert, woonde met haar man Iman Slis (geen naaste familie) in Utrecht  waar Iman apotheker was. Deze tante en oom namen Nel onder hun hoede. 

Frankrijk, Utrecht, Zwitserland, Rome, Finland, Verenigde Staten, Engeland
Na haar eindexamen ging ze naar Frankrijk waar ze een cursus aan de Sorbonne volgde en in 1935 naar Oxford en München, eveneens om cursussen te volgen. Ook werkte ze enkele maanden bij oom Iman in de apotheek in Utrecht en studeerde ze korte tijd farmacie. Vervolgens ging ze een driejarige verpleegstersopleiding in Zwitserland volgen (1935-1938) en studeerde ze psychiatrie in Rome. Ze werkte als verpleegster in Lausanne, Geneve en Metz.
In maart 1940 ging ze als verpleegster voor het Nederlandse Rode Kruis in Finland werken. Ze is in oktober/november 1940 met een Fins vrachtschip via de Noordelijke IJszee naar de VS gereisd. Vanuit de VS is ze in 1941 als verpleegster naar Engeland gegaan. Vanaf januari 1943 werkte ze bij de Luisterdienst van de BBC in London, het begin van haar journalistieke loopbaan.

Den Haag en Brussel
In 1945 werd ze journaliste bij het Amerikaanse persbureau Associated Press. Tot 1979 is ze hier in dienst geweest. Ze schreef over alle Nederlandse onderwerpen waar men in de V.S. belang in stelde. Gedurende een periode van tien jaar (1963-1973) woonde en werkte ze in Brussel voor AP en richtte ze zich op Europese kwesties.
Hoewel zij het eiland al voor het eind van haar middelbare schooltijd verliet is Nel zich altijd een "flakkeeënaar" blijven voelen, aldus Piet Wackie Eysten die in 2002 haar levensschets schreef. Soms publiceerde ze onder het pseudoniem Len Koert, naar de naam van haar moeder. Op de foto met Joseph Luns draagt ze een bloedkoralen halssnoer, vast een erfstuk van Flakkee.

Op 17 december 2001 is Nel in Den Haag in een verpleeghuis overleden. Op 18 december 2001 hebben Volkskrant, Trouw en NRC een In Memoriam aan haar gewijd.



Nel Slis met links collega H. Kersting en rechts Joseph Luns, 2 september 1963
website IISG
http://search.socialhistory.org/Record/1074203



Boekje uit 1953 door Nel Slis
Met tekeningen van Hugh Jans.


Geraadpleegde bronnen:
In 2002 is een levensschets verschenen, geschreven door de zoon van Jenneke van Buuren.
Piet Wackie Eysten. Nel Slis, journaliste: een levensschets.

In 2013  verscheen de biografie van Nel Slis van de hand van Caroline R. Suddert onder de titel: "Hellcat of The Hague".Het is een Engelstalig boek dat ook gepubliceerd is als E-book. De auteur  heeft een weblog waarop concepten van de eerste hoofdstukken te lezen zijn. Hellcat of The Hague,

Maas- en Scheldebode. Zoekactie J.A.Slis Dz.

Zie ook: E. Lassing-van Gameren, Kwartierstaat Nel Slis. In: Nieuwsbrief Genealogisch Centrum Goeree-Overflakkee. 12(2007)3, p.5-6

Websites:
Parlement en politiek
Volkskrant archief, in memoriam18 december 2001
Trouw archief, in memoriam artikel 18 december 2001
NRC archief, in memoriam artikel 18 december 2001



Het archief van Nel Slis archief is ondergebracht bij het Persmuseum, beheerd door het IISG. Voor inhoudsopgave: archief Nel Slis



Geen opmerkingen:

Een reactie posten