maandag 12 november 2012

Pieter van den Berg (1849-1910) en Cornelia Schol (1850-1935)

Scheepsramp Lucretia Adelaïde 1865, overlijden van Gerrit van den Berg en scheepsramp 1863, overlijden van Jan van den Berg
Pieter van den Berg is een zoon van Gerrit van den Berg, visser en Elizabeth Oosterling die ten tijde van haar huwelijk dienstbode was. Gerrit en Elizabeth trouwden op 5 mei 1844.
Vader Gerrit is geboren in Dirksland op 17 september1817, hij was een zoon van Jannetje van den Berg. Wie zijn vader was is onbekend. Gerrit en Elizabeth hadden vijf zonen: Jan, Pieter, Leendert, Hendrik en Gerrit Jan en een dochter Lena. Leendert is maar twee jaar oud geworden.
Gerrit van den Berg (1817-1865) is verdronken in februari 1865 toen de sloep Lucretia Adelaïde schipper Aren de Koning met man en muis vergaan is (1).
De oudste zoon Jan van den Berg (1844-1863)   geboren 26 oktober 1844, is ook verdronken vermoedelijk in 1863. Bjj het vergaan van de sloep in 1865 was sprake van een weduwe die in 1863 een zoon verloren had. Dit heeft waarschijnlijk op dit gezin betrekking. (2)

De nabestaanden van Gerrit van den Berg
Op 15 juli 1865 is de jongste zoon Gerrit Jan geboren, vernoemd naar zijn overleden vader en zijn broer. Op 3 juli 1866 is zoon Hendrik overleden, hij was vier jaar oud.
Elizabeth Oosterling hertrouwde in 1868 met Willem Buth, weduwnaar van Geertrui van der Waal. Willem was arbeider.
Lena was dienstbode en is op 29 maart 1878 getrouwd met Job Hollander, ze was toen twintig jaar oud. Gerrit Jan trouwde in 1887 met Hendrika Noordijk.
Elizabeth is in 1892 overleden.

Huwelijk
Pieter van den Berg, de tweede zoon van Gerrit van den Berg en Elizabeth Oosterling, geboren 7 januari 1849 trouwde op 27 april 1871  in Sommelsdijk met Cornelia Schol. Ze waren 22 en 21 jaar oud. Pieter was visser van beroep. De vader van Cornelia, Lieven Schol, was bouwman. Zo'n gemengd huwelijk kwam niet zo vaak voor, vissers trouwden meestal onder elkaar.

Kinderen
In 1874 werd dochter Elizabeth geboren; in 1876 zoon Lieven. Dochter Gerritje uit 1877 werd maar zes weken oud. Maatje werd in 1879 geboren, Gerritje in 1882. 
Jan uit 1884 werd maar drieënhalf haar oud, Jacob uit 1885 werd maar ruim een half jaar oud.
Pietertje werd in 1887 geboren en tot slot volgde Jan in 1889.
Zes van de negen kinderen bereikten de volwassen leeftijd.
Het gezin woonde aan het Nieuwdorp vlakbij de Vissersstraat in Middelharnis en later in een van de Weistraatjes. Willem Buth, de tweede man van de moeder van Pieter, weduwnaar geb. 1833, woonde bij het gezin in.

Huwelijk van de kinderen
Elizabeth de oudste dochter trouwde als eerste, met Jan Lodder uit Sommelsdijk in 1895.
Lieven van den Berg was visser en trouwde in 1898 met Marie Aupperlée. Ze woonden korte tijd in Vlaardingen. 
Maatje trouwde in 1903 met Marinus Vos uit Scherpenisse. Zie volgend bericht op dit weblog.
Gerritje trouwde in 1905 met Leendert van der Waal, Pietertje  in 1912 met Hendrik Viskil (zijn vader Willem was de schipper van de Zeemanshoop, verdronken in 1895) en Jan werd ook visser en trouwde in 1918 met Elizabeth Cornelia Breeman uit Sommelsdijk.

Uit het fotoboek van Cor Hameeteman, Sommelsdijk, een eeuw in foto's en herinneringen deze foto van de vier zussen Maatje, Elizabeth, Pietertje en Gerritje, met de echtgenoot van Gerritje. 



Scan uit het boek: C. Hameeteman, Sommelsdijk,
een eeuw in foto's en herinneringen.
Als iemand weet wie de rechten heeft op deze foto
graag een berichtje, dan kan ik alsnog toestemming vragen.

Scheepsramp Luctor en Emergo 1910, overlijden van Pieter
In januari 1910 verging de vissloep MD 1 Luctor et Emergo tijdens noodweer in de omgeving van de Doggersbank. De dertien bemanningsleden verdronken waaronder Gerrit Jongejan, een oudere broer van Opa Jongejan, Adrianus Cornelis Jongejan en Pieter van den Berg.
Zie voor beschrijving de berichten van 13 februari 2012 en 2 november 2012.
Pieter van den Berg was 61 jaar en had de functie van ouweman, een ervaren lid van de bemanning na de schipper de hoogste in rang.

Nabestaanden
Ten tijde van het overlijden van Pieter waren alleen Pietertje en Jan nog thuis. Pietertje is op 26 juli 1912 getrouwd met Hendrik Viskil (1887-  ), zoon van de schipper van de Zeemanshoop die in 1895 is vergaan. Het paar heeft nog even bij Cornelia ingewoond. Willem Buth de stiefvader van Pieter die inwoonde is in augustus 1911 verhuisd  (in februari 1913 overleden).
Pietertje van den Berg en Hendrik Viskil zijn in 1913 naar Velsen verhuisd. Cornelia Schol is in oktober 1913 naar Sommelsdijk verhuisd waar ze waarschijnlijk haar intrek nam bij een van de kinderen, of beurtelings bij één van hen woonde zoals toen ook wel gebeurde. Jan is gelijk met zijn moeder verhuisd naar Sommelsdijk. Jan was diepzeevisser en is na zijn huwelijk in 1919 weer aan het Nieuwdorp in Middelharnis gaan wonen.

Jan van den Berg (1889-  )
Jan is ca. 1903 als kofjekokertje gaan varen op de MD28. Hij vertelt in een interview uit 1986 (3) dat zijn opa, zijn oom en zijn vader zijn verdronken. Hij was 21 toen zijn vader verdronk. Hij vertelt over het leven aan boord, het slechte eten en de gebrekkige staat van de sloepen van Kolff en Slis ("de reders waren rotzakken"). De mensen waren na de beide scheepsrampen van 1910 en 1912 zo benauwd dat ze de vloot hier verlieten en naar Rotterdam en IJmuiden gingen. Zelf heeft hij gevaren vanuit Maassluis, Vlaardingen en later op een stoomtrawler, de Camelia, vanuit IJmuiden. De Camelia is later toen Jan niet meer aan boord was overvaren waarbij acht bemanningsleden verdronken.
Op zijn 36ste jaar is Jan gestopt met vissen, hij is toen visboer geworden.


1. Zie huwelijksbijlagen Sommelsdijk bij akte 11 van 1871, huwelijk van Gerrit van den Berg.
2. Bevolkingsregister 1861-1890. Bij de naam Jan is vermeld: zie boven, verwijzing naar de doorhaling van zijn vader.

3. Interview in Ons Eiland van 5 juni 1986. Jan was toen 97 jaar en Cornelia 95 jaar. Bij dit interview een foto van Jan als 14-jarig kofjekokertje. Met een reddingsboei van de MD28.

Pieter van de Berg wordt genoemd in A. Faasse Zee en Eiland p.63,65

Geen opmerkingen:

Een reactie posten