Jan Krijger (1839-1925) en Arendje Born (1839-1929)

Op 23 april 1923 stapte wethouder Dunnebier van de gemeente Velsen het huisje van Jan Krijger en Arendje Born binnen om het paar te feliciteren met hun zestigjarig huwelijk. Dit was nog maar een van de hoogtepunten in de reeks van festiviteiten die waren georganiseerd voor het diamanten bruidspaar. Hieronder het uitgebreide verslag uit de IJmuider Courant van 25 april 1923.
De dag werd opgeluisterd met een eerbetoon door de sloep Oranje Nassau uit Middelharnis, de plaats waar het echtpaar vandaan kwam en waar ze in 1863 getrouwd waren. De volledige bemanning kwam bij het echtpaar op bezoek. De sloep moest helaas op het laatste moment de vlag halfstok hijsen toen het bericht gekomen was dat reder Cornelis Kolff (1860-1923) overleden was. Het was een van de laatste reizen van deze sloep want op 22 september 1923 meldde de IJmuider Courant dat de Oranje Nassau uit de vaart genomen was, waarmee een definitief einde kwam aan de beugvisserij vanuit Middelharnis.

IJmuider Courant 25 april 1923

Jan Krijger
Jan is een zoon van Pieter Krijger, visser, en Maartje Beket. Hij is geboren op 12 september 1839 in Middelharnis. Hij is al op zijn negende jaar op de beugvisserij gaan werken, dat was dus ca. 1848. In die tijd heeft hij gevaren op de sloep Kleine Maria van reder Kolff.
Zijn vader Pieter Krijger (1819-1870) overleed op 19 januari 1870 (akte 43,1870) aan boord van de sloep Noord Over.  Pieter is geboren op 13 september 1819. Hij was vijftig jaar toen hij overleed. Wat de doodsoorzaak was is niet bekend.

Huwelijk en kinderen
Jan en Arendje zijn op 23 mei 1863 in Sommelsdijk getrouwd, allebei 23 en 24 jaar oud. Arendje was dienstbode. Ze hadden vier jaar gespaard om te kunnen trouwen, vertelde ze in 1923. De vader van Arendje was Maarten Born, arbeider, haar moeder was Dina de Jonge.
Zes zonen van Jan en Arendje bereikten de volwassen leeftijd: Pieter (1864), Maarten (1866), Adrianus (1871), Dirk (1873), Jan (1876), Job (1881). Dochter Dina Wilhelmina is in 1868 geboren.
Een zoon Job en een dochter Dina Wilhelmina zijn kort na de geboorte overleden.

Vertrek naar Velsen - IJmuiden
Op 25 maart 1896 is het gezin naar de gemeente Velsen verhuisd. Jan Krijger was toen 56 jaar oud. Jan heeft kennelijk niet lang meer als visser gewerkt. In 1899 was hij arbeider van beroep en in 1904 koopman. De verhuizing naar Velsen bood vooral de zonen uit het gezin toekomstperspectief ,doordat de visserijsector hier tot grote bloei kwam, dankzij de nieuw aangelegde vissershaven van IJmuiden

Gezicht op de visserhaven van IJmuiden in 1901
uit: Beeldbank Noord-Hollands Archief

Huwelijk van de kinderen
Dina Wilhelmina trouwde in  februari 1889 in Middelharnis met Willem Johannis van Es uit Dirksland. Dit gezin met zeven kinderen heeft tot 17 mei 1912 in Middelharnis gewoond. Van Es was broodbakker op de Westdijk. Hij heeft zijn beroep in IJmuiden voortgezet.

Pieter en Maarten waren nog voor de verhuizing in 1887 in Middelharnis getrouwd. Zij verhuisden wel mee naar Velsen waar Maarten in 1899 hertrouwde met een dochter van een smid uit Amsterdam omdat zijn vrouw Jannetje Gebuis in 1895 overleden was.
De bruid van Jan Krijger die in 1901 trouwde was de 22-jarige Suzanna de Korte, geboren in Middelharnis, dochter van Johannis de Korte en Neeltje de Waard (zie tekst op dit weblog van 19 februari 2012). Dit gezin was in 1899 in IJmuiden komen wonen.
Adrianus  was stuurman en trouwde in 1904 , Job was zeeman en trouwde ook in 1904. Hun partners kwamen uit Terschelling en Anna Paulowna. Dirk was varensgezel, wachtman in de haven en later cafébaas (bierhuishouder) in de Bloemstraat, trouwde in 1908 met een Gijsbertha Engelhart uit Velsen.

Oudedag
In 1923 waren Jan en Arendje 83 en 84. Ze kregen elk fl. 2,50 ouderdomsrente per week. Ook de vijf gehuwde kinderen en 46 kleinkinderen steunden hun (groot)ouders. Hun woning Neptunusstraat 10  waar ze vanaf het begin woonden wordt omschreven als een poppenhuisje  dat "kraak- en kraakzindelijk" is.
Twee jaar na het feest, op 20 juni 1925, is Jan overleden. Hij was 85 jaar oud.
Arendje is heel oud geworden, op 14 augustus 1929 overleed ze op negentigjarige leeftijd.

Scheepsramp van 1920 met de Bruinvisch IJmuiden: Jan Krijger omgekomen.
Zoon Jan Krijger (1876-1920) was schipper op de stoomtrawler de Bruinvisch IJM 69 die op of na 25 september 1920 met man en muis is vergaan. Hij is geboren op 25 juni 1876 in Middelharnis. Hij was 44 jaar.

IJmuider Courant 20 oktober 1920

Familieleden op zee gebleven

We zagen al dat de vader van Jan Krijger op zee overleden is in 1870. Zoon Jan kwam in 1920 om. 
In de vierde generatie viel ook een slachtoffer: kleinzoon Jan Krijger (1891-1928 ). Hij was een zoon van Pieter Krijger en Kommertje van Groningen, geboren op 26 januari 1891, 37 jaar toen hij omkwam. Hij trouwde in Velsen op 21 juni 1923 met Keetje Pronk geboren in Den Haag (Scheveningen). Zij kregen drie kinderen: Cornelis (1925-1941), Jan (1926) en Kommer (1929-1996), geboren op 21 januari 1929, bijna twee maanden na het verongelukken van zijn vader. Jan was bemanningslid van de stoomtrawler IJM 58 Amplitudo. Op 15 november 1928 vertrok de Amplitudo uit IJmuiden ter visvangst en werd de 27e terugverwacht. De Raad voor de Scheepvaart nam in zijn uitspraak van 23 februari 1929 aan dat de Amplitudo in de nacht van 23 op 24 november 1928 is vergaan en dat de ramp verband hield met de hevige storm uit het westen die die nacht heeft gewoed. Alle elf bemanningsleden zijn omgekomen.

Salomon Krijger (1863-1915 ) , geboren op 3 april 1863, was een veel jongere broer van Jan Krijger. Salomon is in Middelharnis met Adriaantje Koert (1862-1927) gehuwd. Het gezin is naar Maassluis verhuisd. Vier van de vijf kinderen uit dit gezin zijn jong overleden. Salomon was onder meer kok op een stoomtrawler (1). Op de overlijdensakte van Adriaantje uit 1927 (Velsen, akte 86) staat vermeld "verblijfplaats van Salomon Krijger is onbekend en men weet niet of hij nog in leven is".

Salomon Krijger was kok op de stoomtrawler IJM 215 Letty die op of na 4 juni 1915 is vergaan. De trawler is het laatst gezien bij Doggersbank op 4 juni en is daarna hoogstwaarschijnlijk op een mijn gelopen. Salomon was 52 jaar toen hij overleed, zijn woonplaats was Maassluis. Hij liet een vrouw en een kind achter (2).

1. Gegevens over gezin Salomon Krijger in genealogische databank Maassluis.
2. Jaarverslag Visscherijinspectie 1915.