maandag 2 februari 2015

Emigratie van vissers uit Middelharnis naar Veere in 1732

De visserij van Veere
Rond het jaar 1600 telde de vissersvloot tachtig schepen, waarvan 26 haringschepen en 54 schepen die gezouten vis aan wal brachten. De Tachtigjarige Oorlog (1568-1648) heeft aan de visserij van Veere veel schade berokkend; in totaal zijn 91 vissersschepen door kapers genomen. Daarna heeft  de visserij zich hier nooit meer hersteld. 
De algehele neergang van de visserij in Zeeland was niet alleen te wijten aan de oorlogsomstandigheden, ook aan het feit dat de Zeeuwen liever in de landbouw, de droogmakerijen en de handelscompagnieën (VOC, WIC, MCC) investeerden dan in de zeevisserij. De haringvisserij werd volledig door Holland overgenomen.
Het aantal vissersschepen in Veere bedroeg in 1740 ongeveer vijftig en in 1750 ongeveer dertig.


Panorama van Veere ca. 1662 door Pieter Hendriksz Schut 

Vissersgezinnen uit Middelharnis naar Veere
In 1732 zijn pogingen gedaan om vissers naar Veere te halen. Mogelijk was de Admiraliteit van Zeeland hierbij betrokken. Het aanbod bestond uit vrijdom van stadsaccijns en twee tot drie jaar vrije huishuur. Barend Waterman, een voormalig stuurman uit Middelharnis die zich in het Zeeuwse Fort Liefkenshoek als predikant had gevestigd, heeft minimaal zes ventjagers met dit aanbod benaderd. Een visser is, naar men zegt, rechtstreeks door de Admiraliteit benaderd. Kregen ook vissers uit andere plaatsen dit aanbod of had men in Veere een voorkeur voor vissers uit Middelharnis ?

Twee vissers - ventjagers zijn naar Veere verhuisd, allebei zwagers van Barend Waterman. De weduwe en kinderen van Waterman hebben zich later bij hen gevoegd. 
U kunt doorklikken op de namen voor meer bijzonderheden.

Bastiaan van Kakum (1707-  )
Willem van Kakum (1711-  )
het gezin van Barend Waterman (1693 -1735)


Bronnen:
A.P. van Vliet. De Zeeuwse zeevisserij in de jaren 1568-1648. Middelburg, 2003. 41,134,159-160
U.J. Mijs. De vischafslag van Middelharnis. Middelharnis, 1897. 116-117
Marco Kuiper, Vissers en ventjagers, de visserij van Middelharnis gedurende de achttiende eeuw. Leiden, 2011. 45-48

Geen opmerkingen:

Een reactie posten