maandag 4 november 2013

Leendert de Gast (1844-ca.1863) , Arend Gijze (1847-ca.1863), Kornelis Koote (1849-ca.1863), Arend Witvliet (1850-ca.1863)

In de periode 1863-1872 zijn vijf sloepen uit Middelharnis met man en muis vergaan. Deze scheepsrampen hebben 63 vissers het leven gekost.
De bemanning van een schip bestond uit twaalf of dertien mannen, meest volwassenen maar ook altijd drie tot vier "jongens".  We kennen de namen van de ongehuwde bemanningsleden uit het bevolkingsregister (1). Meestal waren ze bij hun vader, oom of oudere broer aan boord. Maar niet altijd. Van enkele jongens weten we dat ze in 1863, 1865 of 1867 omgekomen zijn. Op welke sloep ze voeren is niet met zekerheid te zeggen.

Leendert de Gast (1844-ca.1863)
Leendert de Gast was een zoon van Jacobus de Gast (ouders:Leendert de Gast en Klaartje Muije) en Jannetje Wittekoek (ouders: Johannes Wittekoek en Maatje de Korte).

De ouders van Leendert zijn op 9 mei 1841 getrouwd (akte 10). Ze waren arbeider en arbeidster van beroep. Ook de vader van Jannetje was arbeider.  Jannetje Wittekoek had toen al twee kinderen, Johannes uit 1840 en Klara uit 1838. De beide kinderen werden erkend door Jacobus de Gast. Op 16 januari 1844 werd Leendert geboren en in 1847 Maatje. 
Het noodlot sloeg in het begin van de jaren vijftig in dit gezin hard toe. Johannes is in 1850 overleden toen hij tien jaar oud was, Maatje was drie toen ze op 27 april 1851 overleed en op 15 mei 1851 overleed moeder Jannetje, 34 jaar.
Jacobus de Gast bleef achter met Leendert en Klara. Leendert was zeven toen zijn moeder overleed. Klara trouwde in 1863 met Jacob Oosterling, arbeider.
Het gezin woonde op het Vingerling, later op de Oostdijk en in de Nieuwstraat.

Leendert de Gast kwam uit een familie van overwegend landarbeiders en ook zijn zus trouwde met een landarbeider. Zijn grootmoeder Klara Muije was een dochter van stuurman Jan Muije. Leendert behoorde tot de bemanning van een van de sloepen die bij de zware storm  in 1863 is vergaan, of tot de bemanning van de Lucretia Adelaïde die op 19 of 20 februari 1865 ten onder ging.
Jacobus de Gast bleef alleen achter. Hij is in 1867 hertrouwd met Maria Looij, de weduwe van Jan Blok. Hij was vijftig en zij dertig. Jacobus is in 1877 overleden.

Arend Gijze (1847-ca.1863)
De ouders van Arend Gijze zijn Arend Gijze(n) (1804-1891) en Hester van der Meide(n). Zij trouwden op 19 juni 1825. Arend was visser en Hester arbeidster.
Arend had een oudere broer die Beschier heette en vier zussen: Maria, Adriana, Bastiana en Jannetje (2). Hij was de jongste van het gezin en is geboren op 22 oktober 1847. Het gezin woonde op de Westdijk.
Bastiana trouwde in 1857 met Arend Witvliet, Adriana in 1859 met Jacob Breeman, Beschier in 1860 met Adriana Koning en Jannetje in 1864 met Abram Sprong. Bastiana is jong overleden en Jannetje is vroeg weduwe geworden waarna Arend Witvliet en Jannetje in 1877 met elkaar gehuwd zijn.

De broer van Arend was visser, zijn vader en zwagers eveneens. Het lag dus voor de hand dat Arend ook visser werd. 
Arend Gijze behoorde tot de bemanning van een van de sloepen die bij de zware storm  in 1863 is vergaan, of tot de bemanning van de Lucretia Adelaïde die op 19 of 20 februari 1865 ten onder ging. Er is geen familierelatie met een van de andere bemanningsleden ontdekt.

Kornelis Koote (1849- ca.1863)
is geboren op 20 augustus 1849 in Middelharnis. Hij is een zoon van Frans Koote en Jannetje Beket. Beide ouders kwamen uit vissersfamilies, maar Frans Koote werd arbeider van beroep. Zoon Kornelis is wel visser geworden. Hij is op een van de in 1863 en 1865 vergane sloepen omgekomen. Op 19 augustus 1865 kregen Frans Koote en Jannetje Beket een tweeling; een van de jongens werd Cornelis genoemd naar zijn omgekomen broer. De moeder overleed in het kraambed, de beide zuigelingen zijn kort daarna overleden. Kornelis was in december 1863 veertien jaar oud.

Arend Witvliet (1850-ca.1863)
De  vader van Arend Witvliet heette ook Arend, evenals zijn grootvader.  Zijn moeder was Maria Schellevis. Arend was arbeider en Maria was dienstbode ten tijde van het huwelijk op 1 maart 1846 (akte 5). Ze woonden in de Ring. 
Op 3 juni 1846 werd zoon Arend geboren, hij werd maar zes weken oud. Ook de tweede zoon Arend uit 1849 heeft maar kort geleefd. Het derde kind, ook Arend, bleef wel in leven evenals Maria uit 1852 en Abraham uit 1858. Anna, geboren in 1855, overleed in 1857. Jan uit 1861 is op 10 september 1863 overleden. Het gezin bestond in 1863 uit vader, moeder en de kinderen Arend, Maria en Abraham.

De oudste zoon Arend Witvliet, geboren op 8 januari 1850, werd visser. Hij behoorde tot de bemanning van een van de sloepen die bij de zware storm  in 1863 is vergaan, of tot de bemanning van de Lucretia Adelaïde die op 19 of 20 februari 1865 ten onder ging. Er is geen familierelatie met een van de andere bemanningsleden ontdekt.

De latere sasmeester Jan Witvliet (zie blogarchief 14 oktober 2013) was een oom van Arend.



1, Bevolkingsregister Middelharnis 1861-1890 , vermelding Stbl, 1870-73, dec. 1872, scan 269 (de Gast), 319 (Gijze), 547 (Koote) en 1084 (Witvliet).
2. Genealogie Gijze, Joke van Rumpt.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten