vrijdag 3 februari 2012

Lena Cornelia de Moei (1866-1952) en Cornelis Jongejan (1866-1944)

Lienekee
Opoe Jongejan werd Lienekee genoemd. Ze verloor haar vader Simon de Moeij en haar broer Bastiaan van 14 in  november 1872 bij de scheepsramp met de sloep Middelharnis (zie onder andere het bericht van 9 december 2012 op dit weblog). Haar broer Cornelis is in 1888 verdronken in het Goereese Gat. Een andere broer, Dirk, overleed in 1890 door onbekende oorzaak. Haar moeder, Lena van Eck, overleed in 1896.


Lena Cornelia de Moei (1866-1952) in rouwkleding


Haar broers Simon en Bastiaan Simon en haar zus Suzanna zijn naar Rotterdam vertrokken (zie het bericht van 3 februari 2012 op dit weblog).
In Middelharnis woonde alleen nog haar oudste zus Francina de Moeij die met Kornelis Groen getrouwd was (zie bericht van 19 februari 2012).

Toen haar jongste broer op de drempel van de nieuwe eeuw (1 december 1899) trouwde met Maria Elizabeth de Waard,  bleef ze in alleen over in het ouderlijk huis. Ze was toen 33 jaar oud. Ze hield wel contact met haar broer en zijn gezin. De jongste zoon van Bastiaan Simon heette Willem Leendert Paulus Marinus, geboren in 1915. Hij schreef in 1990 de volgende herinnering op:
"ik heb nog een brief van vader die hij schreef in juli 1938. Een brief met stijl- en ook wel schrijffouten. Dat kon niet anders met een paar jaar lagere school. Zo schreef hij in die brief (voor mijn verjaardag): "dat je liefe Moeder ook bij haar negende kind -evenals vader zelf-, zo gelukkig was, 23 jaren geleden". Ook tante Lenekee schreef eens een brief waarin ook het woord lieve met een f geschreven werd. Ze hadden kennelijk dezelfde onderwijzer gehad" (1).

Lienekee werkte bij het logement Overflakkee en Goeree, het latere hotel Meijer. Ook haar latere schoonzus Maria Elizabeth de Waard werkte daar.



Personeel van het Logement Overflakkee en Goeree, ca. 1895
met schort: Maria Elizabeth de Waard en Lena Cornelia de Moei

Cornelis
Over Cornelis in zijn jonge jaren is weinig bekend. Hij was een zoon van Adriaantje Koning en Gerrit Jongejan die tien kinderen hadden, vier zonen en zes dochters. Zijn broers Gerrit en Abraham waren visser, zijn broer Jacob was zeilmaker. Zijn vader was ouweman/ stuurman op de MD18 Zeemanshoop die op 4 december 1895 met man en muis is vergaan.
Zijn broer Gerrit is in 1910 omgekomen met de ramp van de Luctor et Emergo (zie bericht van 13 februari 2012).
Cornelis bleef lang vrijgezel.


Cornelis Jongejan
1866-1944

foto ca. 1885

Op bovenstaande foto zien we hem als jonge visser. De foto is genomen in Alkmaar, waar hij, evenals zijn broer Gerrit, poseerde in het uniform van de marine. Vanuit de haven van Nieuwediep gingen ze passagieren in Alkmaar.

Huwelijk
Lienekee en Cornelis trouwden op 25 juni 1903.  Als getuigen bij het huwelijk zien we twee broers van Cornelis, Abraham en Gerrit, zijn zwager Johannis de Waard die tevens de zwager van Lienekee was en Bastiaan Simon, de jongste broer van Lienekee, die met Maria Elizabeth de Waard getrouwd was.
Cornelis was een paar maanden ouder dan Lienekee, eveneens in 1866 geboren. Ze waren 36 en 37 jaar oud toen ze trouwden. Waarom trouwden ze zo laat ? Ze moeten elkaar al van jongs af aan gekend hebben.






Cornelis was visser van beroep. Hij was rond 1920 ouweman/stuurman aan boord van de MA 112 Nelly Johanna, met zijn broer Bram als schipper (4). Bram Jongejan werd daarna nog stuurman op de MA 57 Nely. We nemen aan dat Kees meegegaan is naar deze sloep. Dan is hij tot zijn 60ste jaar, tot 1926, visser geweest. 
Het huwelijksfeest werd opgeluisterd door twaalf bruidsmeisjes, bijna allemaal dochters van de broers en zussen van Lienekee en Cornelis. In een volgend bericht heb ik de  namen van de bruidsmeisjes en de famlierelaties toegelicht.
Het paar woonde in het eerste huisje op de Sasdijk op enkele meters van Hotel Meijer.

Kinderen
Ondanks de hoge huwelijksleeftijd werden er in het gezin van Lienekee en Cornelis vijf kinderen geboren. De eerste was Gerrit in februari 1905; daarna volgde Lena februari 1906; dan Simon Bastiaan in december 1907; Adriaantje is geboren in maart 1909 en Cornelis, mijn vader, in 1911.
Lienekee was 44 toen de jongste geboren werd; Cornelis was 45.
Dochtertje Lena overleed al in 1918 op twaalfjarige leeftijd aan de Spaanse griep (zie apart berichtje Lena Jongejan, 3 februari 2012).
Cornelis en Lena Cornelia kwamen uit families die generaties lang hun bestaan in de visserij hadden gevonden. Voor de zonen uit dit gezin was in de visserij geen brood meer te verdienen.


De huisjes aan de Sasdijk
In het Eilanden-nieuws heeft David Hoogzand (2) op 27 mei 2005 een artikel geschreven over de bewoners van de Sashuisjes.

"De eerste kopwoning van de 12 Sashuisjes werd bewoond door Kees Jongejan en Lienekee de Mooi (=de Moei). Kees was visser van beroep en zijn zoon Kees was schilder. Simon was timmerman en Gerrit kon men in leven qua beroep vinden in de stuurhut van één van de RTM-boten. Dochter Adriana trouwde met Piet Wielhouwer uit Sommelsdijk.
Alle drie zoons stonden bij de dorpsgemeenschappen van Middelharnis en Sommelsdijk goed aangeschreven. De oude Kees Jongejan was wel eens te vinden buiten voor het huis waar hij op een driepootje vis stond te bakken."
Het was gevaarlijk wonen aan de Sasdijk (Sommelsdijksche Haven luidde het adres officieel)

Vooruit, 8 maart 1916
(niet zeker wie dit was, zou Cornelis 1911 geweest kunnen zijn)

Onze Eilanden, 4 juni 1910



Kinderen getrouwd
Gerrit trouwde in 1933 in Sommelsdijk met Elizabeth Vos (1908-1999). Ze woonden eerst in Sommelsdijk en later in de nieuwbouw Middelharnis. Gerrit is in 1975 overleden
Simon trouwde in 1932 in Sommelsdijk met Maria Groenendijk, ze woonden in Sommelsdijk in de Weeshuisstraat en later aan het Vingerling in Middelharnis. Simon is in 1992 overleden.
Adriaantje, Jane, trouwde in 1937 met Pieter Wielhouwer en woonde in Sommelsdijk. Ze is in 1991 overleden, haar man in 1978.
Kees Jongejan is op 5 januari 1939 getrouwd met Hendrika Martina Elizabeth (Riek) Dijkers.

 

Van links naar rechts: mw. de Moei uit Rotterdam (schoondochter van
Bastiaan Simon) met dochter Riet uit 1933, Adriaantje (Jane) Wielhouwer- Jongejan,
 Lienekee, Betje Jongejan-Vos met zoon Kees (Gzn.)
de foto is uit ca. 1937


Oude dag
Thuis hadden wij vroeger alleen dit scheve kiekje van Lienekee en Kees. Meer was er niet dat herinnerde aan deze grootouders. Het schijnt dat het huisje aan de Sasdijk (adres: Sommelsdijksche haven) door een bom beschadigd was en dat ze daar niet meer terecht konden (3). Grootvader Cornelis Jongejan is op 14 december 1944 overleden in Sommelsdijk. Een week later werden Simon en Kees bij de december-razzia weggevoerd voor de Arbeidseinsatz. Opoe overleed op 24 december 1952 ook in Sommelsdijk. De laatste jaren heeft ze beurtelings bij twee van haar kinderen gewoond, het meest bij haar dochter Jane.


Lena Cornelia de Moei en Cornelis Jongejan
voor hun huisje aan de Sasdijk, ca. 1935


1. In: Janneke de Moei en Charles de Moei. Van Der Moeije tot De Moei, de zeer onvolledige geschiedenis van een aardige familie. Middelharnis, 1991.
2. D. Hoogzand. De Sashuisjes. Eilanden-nieuws, 27 mei 2005
3. D. Hoogzand. Blijvend gedenken. Op 3 september 1944 werd een schip in de haven door een bom geraakt, Volgens Hoogzand was er geen schade aan de woningen op de Sasdijk.
4.  Interview met Floor van den Nieuwendijk, ZB 1900E09A. Floor was koffiekoker op deze sloep.

Foto Logement met dank aan Janneke de Moei
Foto Cornelis Jongejan met dank aan B.J. Maat

Geen opmerkingen:

Een reactie posten