maandag 20 februari 2012

Het verdriet van Neeltje de Wit (1796-1863)

Neeltje de Wit kwam ik op het spoor via de ouders van Maria Elizabeth de Waard die met Bastiaan Simon de Moei getrouwd was en haar broer schipper Johannis de Waard die met Bastiana Maria Jongejan getrouwd was.  
Neeltje de Wit is de opoe van Johannis de Waard en van Maria Elizabeth de Waard en de moeder van Hendrik die in 1855 trouwt met Petronella Nagtegaal
De man van Neeltje heette ook Johannes de Waard (1797-1833). Zie over zijn ouders het bericht van 1 maart 2016.

Johannes en Neeltje trouwden op 7 mei 1818, beiden 21 jaar oud. Hij was visser, zij naaister. Het beroep van haar vader was taander.

Hendrik  de Korte (een achterkleinkind) vertelt dat hij van zijn moeder heeft gehoord dat Neeltje

"zooveel verdriet heeft gehad door vroegtijdig verlies van man en kinderen, dat zij haar nooit had zien lachen. Zij woonde aan het Vingerling en had daar een winkeltje. Een broer van haar heette Piet". Wat is Neeltje allemaal overkomen dat ze zoveel verdriet had ?

 In 1819 werd het eerste kind geboren, Hendrik. Hij overleed enkele maanden na de geboorte. Dochter Johanna is in 1820 geboren; dochter Neeltje in 1822. Dan volgt Jan in 1824 en Jannetje in 1827. Maatje is in 1829 geboren en Hendrik in 1830. Van de zeven  kinderen hebben er zes hun eerste levensjaren doorstaan. Dan overlijdt echtgenoot Johannes, hij is zeevisser en schipper, in 1833 aan de cholera, zo vermeldt Hendrik de Korte. Zoon Johannes is geboren op 25 oktober 1833, nadat zijn vader Johannes op 27 augustus is overleden. Johannes wordt maar drie maanden oud en overlijdt op 22 december 1833. Neeltje blijft achter met zes kinderen onder de dertien jaar en moet zelf in het onderhoud van haar gezin voorzien. Ze begint een winkeltje aan het Vingerling. 

Na dit rampjaar 1833 is de ellende nog niet voorbij. Jan de Waard (1824-1836) overlijdt in 1836, 11 jaar oud. Hij is op zee overleden en dood thuis gebracht, aldus Hendrik de Korte. Maar de overlijdensakte geeft aan dat hij thuis overleden is.  Het overlijden is aangegeven door de vissers Joost de Bloeme (49) en Teunis Roodzand (45) die verklaarden dat op 6 mei 1836 des avonds om acht uur in het huis nummer 305 is overleden Jan de Waard, oud twaalf jaar en van beroep visser (1).

Neeltje overlijdt in 1842, 22 jaar oud en Maatje is in 1846 overleden, 16 jaar oud. Waar deze beide dochters aan overleden zijn is niet bekend.

Dan komt de cholera-epidemie van 1849. Jannetje trouwt in april 1849 met Jan Pas die in juli 1849 overlijdt, vermoedelijk aan de cholera. Johanna, in 1842 getrouwd met Gerrit van den Nieuwendijk (hij is geboren 9 maart 1819, zoon van Pieter van den Nieuwendijk een Kaatje Lammers), overlijdt eveneens tijdens de cholera-epidemie in juli 1849. Enkele dagen na zijn moeder overlijdt ook Johannes, een zoontje van anderhalf jaar oud. Het echtpaar heeft nog een dochtertje Katharina Klazina.

Weduwnaar Gerrit van den Nieuwendijk en weduwe Jannetje de Waard trouwden met elkaar op 3 september 1852. Drie dagen later op 6 september werd hun dochter Neeltje geboren. Het kind overleed een drie dagen na de geboorte op 9 september.

Na een leven vol verdriet is Neeltje de Wit in 1863 op 66-jarige leeftijd overleden.

Epiloog:

Gerrit van den Nieuwendijk en Jannetje de Waard kregen drie kinderen: Johannes (1854), Pieter (1857) en Neeltje (1862). Het gezin bestond dus, met Katharina uit het eerste huwelijk van Gerrit, uit vier kinderen.
in februari 1865 verging de sloep Lucretia Adelaïde van schipper Arend de Koning met man en muis. Gerrit van den Nieuwendijk (1819-1865) was één van de bemanningsleden. In de Nederlandsche Staatscourant van 31 januari 1868 staat dit vermeld n.a.v. het verzoek van Jannetje om te mogen hertrouwen. Ze hertrouwde echter niet.

Na de dood van haar man begon Jannetje de Waard een winkeltje in een kelderwoning aan de Nieuwstraat. Ze stond bekend als Jans de Wit naar haar moeder, dus geen Jans de Waard of Jans van den Nieuwendijk. Jannetje kreeg drie kinderen waarvan de vader niet bekend is. Jan de Waard in 1869 (overleden 1872), Willem de Waard (1871) en Pieter Jan de Waard in 1872. In 1894 is Jannetje overleden.
Zoon Johannes is visser geworden, zijn bijnaam was Hans de Wit. Later is hij naar Rotterdam vertrokken. Hij was getrouwd met Jacomina de Bloeme.
Pieter trouwde in 1883 met Adriana de Bloeme. Hij heeft vele jaren in Rotterdam gewoond en is het laatst van zijn leven naar Middelharnis verhuisd waar hij in 1928 overleed.
Neeltje trouwde in 1886 met  Adrianus Freen uit Sommelsdijk, ze kregen drie kinderen. Neeltje is jong overleden, in 1899 toen ze 36 was.
Pieter Jan woonde nog bij zijn moeder in toen ze in 1894 overleed. 



Gegevens ontleend aan:
Janneke de Moei en Charles de Moei. Van Der Moeije tot De Moei, de zeer onvolledige geschiedenis van een aardige familie.Middelharnis, 1990

1. Gegevens Hendrik de Korte: zie bovenstaande familiegeschiedenis De Moei. Overlijdensakte 37/1836.


Geen opmerkingen:

Een reactie posten